Konu Anlatımı Mustafa Kemal’in Hayatı

1. ÜNİTE

MUSTAFA KEMAL’İN HAYATI​

​

-Mustafa Kemal, 1881’de Selanik’te doğdu.
-Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde Hanım’dır.
-Anne tarafından dedesi Feyzullah Ağa, Karaman’dan Rumeli’ye gelen Konyar yörüklerindendir.
-Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet Efendi ise, 15. yüzyıllarda Anadolu’dan Makedonya’ya yerleştirilmiş Kocacık yörüklerindendir.

-Milis subaylığı, Vakıflar İdaresi’nde kâtiplik ve kereste ticareti yapan Ali Rıza Efendi, 1871 yılında Zübeyde Hanım’la evlendi.
-Bu evlilikten Fatma, Ömer, Naciye, Ahmet ve Makbule adlarını verdikleri çocukları dünyaya gelir.
-Makbule dışındakiler, küçük yaşlarda vefat ederler.

MUSTAFA KEMAL VE SELANİK
-Mustafa Kemal’in doğduğu ve 1896 yılına kadar kaldığı Selanik, çok farklı etnik unsuru ve dini bir arada barındıran bir şehirdi.
-Selanik’in bir ticaret kenti olması, Avrupa’da gelişmelerin takip edilmesini kolaylaştırıyordu.

-Ancak kültürel açıdan fayda sağlayan bu özellik, siyasi açıdan sıkıntılara sebep oluyordu.
-Milliyetçilik isyanlarının devam ettiği yıllarda 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı çıkmıştı.

-Savaş sonrası imzalanan Berlin Antlaşması ile Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız oldu.
-Berlin Antlaşması’nda alınan bir karar da Makedonya’da ıslahat yapılmasıydı.
-Zamanla yapılan ıslahatları yeterli bulmayan Avrupalı Devletler, bir taraftan Osmanlı Devleti’ne baskı
uygularken diğer taraftan da isyan hareketlerini destekliyorlardı.
-Mustafa Kemal, Selanik’te farklı kültürleri tanımış, Osmanlı Devleti’nin sorunlarının konuşulup tartışıldığı, yeni fikir ve düşüncelerin oluştuğu bir ortamda yetişme imkânı bulmuştur.

MAHALLE MEKTEBİ – ŞEMSİ EFENDİ İLKOKULU

-Küçük Mustafa, öğrenim çağına gelince Hafız Mehmet Efendi’nin mahalle mektebinde öğrenime başladı, sonra babasının isteğiyle Şemsi Efendi Mektebi’ne geçti.
-Mustafa Kemal, Şemsi Efendi Okulu’nda eğitim hayatına devam ederken babası Ali Rıza Bey vefat etti.
-Ekonomik sıkıntılar yaşayan Zübeyde Hanım, Langaza’da yaşayan ağabeyi Hüseyin Ağa’nın yanına
gitti.
-Ancak Zübeyde Hanım, oğlunun öğreniminin yarıda kalmasına üzülüyordu.

SELANİK ASKERÎ RÜŞTİYESİ
-Zübeyde Hanım, Mustafa Kemal’i eğitim için Selanik’e teyzesinin yanına gönderdi.
-Mustafa Kemal, Selânik Mülkiye Rüştiyesi’ne kaydoldu.
-Ancak kısa bir süre sonra bu okuldan ayrıldı.
-Onun isteği, askerî bir okula gitmekti.
-1893 yılında Askeri Rüştiye’ye girdi.
-Bu okuldaki Matematik öğretmeni Mustafa Bey adına “Kemal” i ilave etti.

MANASTIR ASKERÎ İDÂDİSİ
-Mustafa Kemal, Askeri Rüştiyeyi 1895 yılında bitirdikten sonra, Manastır’daki Askeri İdadi’ye girdi.
-Çok kültürlü yapısıyla dikkat çeken Manastır, Osmanlı Devleti’nin batıya açılan önemli şehirlerindendi.
-3. Ordu’nun merkezinin burası olması, şehrin gelişmesine de katkı sağlamıştı.
-Manastır’ın bir özelliği de, II. Abdülhamit’e muhalif olanların güçlü olarak yaşadığı bir yerdi.
-Pek çok meşrutiyet yanlısı Osmanlı subayı, İttihat ve Terakki’ye üye olmuşlardı.
-Mustafa Kemal, 1898 yılında Manastır Askeri İdadi’sini bitirdi.

MANASTIR ASKERÎ İDÂDİSİ
-Mustafa Kemal, Askeri Rüştiyeyi 1895 yılında bitirdikten sonra, Manastır’daki Askeri İdadi’ye girdi.
-Çok kültürlü yapısıyla dikkat çeken Manastır, Osmanlı Devleti’nin batıya açılan önemli şehirlerindendi.
-3. Ordu’nun merkezinin burası olması, şehrin gelişmesine de katkı sağlamıştı.
-Manastır’ın bir özelliği de, II. Abdülhamit’e muhalif olanların güçlü olarak yaşadığı bir yerdi.
-Pek çok meşrutiyet yanlısı Osmanlı subayı, İttihat ve Terakki’ye üye olmuşlardı.
-Mustafa Kemal, 1898 yılında Manastır Askeri İdadi’sini bitirdi.

MUSTAFA KEMAL’İN FİKİR HAYATINI ETKİLEYEN YABANCI DÜŞÜNÜRLER
-Voltaire
-Rousseau



MUSTAFA KEMAL’İN FİKİR HAYATINI ETKİLEYEN YERLİ DÜŞÜNÜRLER
-Namık Kemal
-Ziya Gökalp
-Tevfik Fikret
-Celal Nuri



İSTANBUL GÜNLERİ – HARP OKULU
-İstanbul, Osmanlı Devleti’nin başkenti ve batıya açılan yüzüydü.
-Çok kültürlü bir şehir olan İstanbul, aynı zamanda muhaliflerin de merkezi durumundaydı.
-Osmanlı Devleti’ni içinde bulunduğu kötü durumdan kurtarmak amacıyla
-Askeri Tıbbiye’de okuyan bir grup genç, 1889’da İttihat ve Terakki Cemiyeti’ni kurdu.
-Cemiyet, kısa sürede Harbiye’de ve diğer okullarda yayıldı.
-Mustafa Kemal, bu muhalif hava içinde 1899’da İstanbul’a gelerek Harbiye’nin hazırlık sınıfına kaydoldu.
-Bu dönemde yasak olduğu için gizlice okunan Namık Kemal şiirlerinden hürriyetçi fikirler edindi.
HARP AKADEMİSİ – İSTANBUL
-Mustafa Kemal, 1902 yılında teğmen rütbesiyle Harp Akademisi’ne başladı.
-Akademi’de Fransızca dersleri aldı.
-Yurtdışından Jön-Türk gazeteleri ve Fransızca gazeteler getirterek arkadaşlarının da okumasını sağlıyordu.
-El yazısıyla gazete hazırladı ve bundan dolayı sözlü uyarı aldı.
-11 Ocak 1905’te Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisi’ni bitirdi.



BELLİ BAŞLI FAALİYETLERİ
-Mustafa Kemal, Akademi’den mezun olduktan sonra Makedonya’da görev beklerken, Meşrutiyetçi
fikirlerinden dolayı Şam’a gönderildi.
-Mustafa Kemal, Şam’da 5. Ordu’da görev yaptı.
-Arkadaşları ile Şam’da Vatan ve Hürriyet adında bir dernek kurdu.
-Ancak Şam; Mustafa Kemal’in istediği siyasi ortama sahip değildi.
-Arap kabileler arasında sürekli isyan vardı.
-Osmanlı Devleti, bu isyanları bastırmada zorlanıyordu.
-Bu sebeple; Mustafa Kemal, Osmanlıcılık fikrinin geçerliliğini kaybettiğini anladı.
-Mustafa Kemal, düşüncelerini gerçekleştirme imkânı bulmayacağı için gizlice Şam’dan ayrılarak Makedonya’ya geçti.
-Mustafa Kemal, Makedonya’da Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’nin bir şubesini açtı.
-Bir süre sonra tekrar Şam’a döndü.
-1907’de Şam’daki stajını bitirip Kolağası rütbesiyle Makedonya’ya tayin edildi.
-Mustafa Kemal, siyasi faaliyetlerini İttihat ve Terakki Cemiyeti’nde sürdürdü.
-Fakat bir süre sonra İttihat ve Terakki Cemiyeti’yle fikir ayrılığı yaşadı.
-Mustafa Kemal’e göre; İttihat ve Terakki, gizli bir cemiyet olmaktan çıkıp, partileşmeliydi.
-Ordu, siyasetten arındırılmalıydı.
-Bu görüşleri sebebiyle Mustafa Kemal, Trablusgarp’ta düzeni sağlama bahanesiyle Selanik’ten uzaklaştırıldı.
-Trablusgarp’taki görevini başarıyla tamamlayan Mustafa Kemal, Selanik’e döndü.
-1909’da 3. Ordu’nun Selanik Tümeni Kurmay Başkanlığına atandı.
-19 Nisan 1909’da İstanbul’a giren Hareket Ordusu’nda Kurmay Başkanı olarak görev aldı.
-1910 yılında Fransa’da düzenlenen Picardie Manevraları’na katılacak heyete seçildi.
-Mustafa Kemal’in İttihat ve Terakki ile yaşadığı fikir ayrılığı onun 1913’te Sofya ataşemiliterliğine atanmasına neden oldu.
-Bulgaristan’da Türklerin morallerini güçlendirmek, onların Osmanlı Devleti’ne bağlılıklarını daha da artırmak ve Bulgar ordunun durumunu incelemek için geziler yaptı.
-Gittiği yerlerde coşkuyla karşılandı, toplantılara katıldı.
-Mustafa Kemal, Sofya’dayken Birinci Dünya Savaşı başladı.