- Katılım
- 13 Şub 2021
- Konular
- 61
- Mesajlar
- 4,873
- Çözümler
- 1
- Tepkime puanı
- 415
- Puanları
- 83
- Yaş
- 53
- Konum
- Türkiye
- Web sitesi
- tarihbilinci.com
- Meslek - Branş
- Tarih Öğretmeni
Yazarın son konuları
T.C İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük – 12 Proje Konuları
11.Sınıf Tarih Proje Konuları
10.Sınıf Tarih Proje Konuları
9.Sınıf Tarih Proje Konuları
Dosya indirmek için şartlarımız !
2024 Yılı Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Özel Program ve Proje Uygulayan Eğitim Kurumlarına Öğretmen Atamasına İlişkin Kılavuz
Etkisiz Üye !
İstekleriniz, önerileriniz ve teşekkürleriniz
Yeni Müfredatta "Tarih" Eğitiminde Köklü Değişiklik
Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
11.Sınıf Tarih Proje Konuları
10.Sınıf Tarih Proje Konuları
9.Sınıf Tarih Proje Konuları
Dosya indirmek için şartlarımız !
2024 Yılı Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Özel Program ve Proje Uygulayan Eğitim Kurumlarına Öğretmen Atamasına İlişkin Kılavuz
Etkisiz Üye !
İstekleriniz, önerileriniz ve teşekkürleriniz
Yeni Müfredatta "Tarih" Eğitiminde Köklü Değişiklik
Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
İSFAHANI, EBÛ MÜSLİM
Ebû Müslim Muhammed b. Bahr el-İsfahânî (ö. 322/934) Kur'an'da neshi kabul etmemesiyle tanınan müfessir ve Mu'tezile kelâmcısı.
254'te (868) doğdu. İbnü'n-Nedîm ba*basını Müslim b. Bahr diye kaydederken İbn Hacer el-Askalânî künyesini Ebû Sele*me olarak zikretmiştir. Özellikle tefsir ve Mu'tezile kelâmı sahalarında derinleşti, cedelci kişiliğiyle tanındı. Arap dili ve ede*biyatı ile hadis, fıkıh gibi diğer İslâmî ilim*lerde de kendini yetiştirdi. Bazı kaynak*larda şiirlerinden Örnekler nakledilir. Dev*let idaresinde kâtiplik görevinin yanı sıra 300 (912) yılında Dîvânü'I-harâc ve'd-di-yâ'ın başına getirildi, 321 yılı Şevval ayın*da (Ekim 933) İsfahan valisi oldu. Aynı yı*lın zilkade ayının ortalarında İsfahan'ı ele geçiren Ali b. Büveyh tarafından bu gö*revden azledildi. Bazı Şîa kaynaklarında Şia'ya meyli olduğu söylenen Ebû Müslim el-İsfahânî 322 (934) yılının sonlarına doğru vefat etti. İbn Hacer'in bu tarihi 372 (982) olarak kaydetmesi bir zühul eseri olmalıdır.
Kur'an'da neshin olmadığı yönündeki görüşüyle tanınan Ebû Müslim el-İsfahâ-nî'nin bu görüşüne nesih konusunun ele alındığı kitaplarda atıfta bulunulur. Eser*leri günümüze ulaşmadığından onun ne*sih konusundaki görüşleri kesin olarak belli olmamakla birlikte Fahreddin er-Râzî gibi bazı müfessirlerin verdiği bilgilerden anlaşıldığına göre İsfahanı, Kur'an âyet*leri arasında neshin söz konusu olmadı*ğını öne sürmüş, bu görüşünü destekle*mek üzere Fussılet sûresinin 42. âyetini delil getirmiştir. Bakara sûresinin 106. âyetiyle Nahl sûresinin 101. âyetinde sö*zü edilen neshi ise değişik şekillerde te'vil etmiştir. Neshin gerçekleştiği ileri sürü*len âyetleri uzlaştırmaya çalışmış, genel*likle bunları "tahsis" ile açıklamıştır.
Ebû Müslim el-İsfahânî, İbn Mihrebzüd olarak da tanınan Ebû Müslim Muhammed b. Ali el-İsfahânî ile (ö. 459/1067) za*man zaman karıştırılmıştır. İsim benzer*liğinin yanı sıra Mu'tezile mezhebine men*subiyet ve tefsire dair eser yazmış olma gibi yönlerden de bu iki âlim arasında benzerlik vardır.
Eserleri.
1, CdmiVt-ieVj'i li-muhke-mi't-tenzîl On dört ciltlik bir tefsir olan eserde, ilgili âyetlerin Mu'*tezile ekolünün esasları doğrultusunda yorumlandığı zikredilmiş olup Ebû Ca'fer et-Tûsî tefsirinde bu kitaptan övgüyle söz etmiş, ancak konulan fazla uzattığını, ge*reksiz bilgilere yer verdiğini belirtmiştir. Eserden en fazla iktibas yapanların ba*şında Fahreddin er-Râzî gelir. Saîd el-En-sârî, Fahreddin er-Râzî'nin tefsirinde Ebû Müslim'den naklettiği görüşleri toplaya*rak Mültekatü CâmiVt-te'vîî îi-muh-kemi't-tenzîl adıyla bir eser meydana ge*tirmiştir (Kalküta 1340/1921). Ayrıca Seyyid Nasîr Şah ve Refîullah da ortak bir ça*lışmayla Fahreddin er-Râzî'nin tefsirinde yer alan İsfahânî'ye ait görüş ve nakilleri derleyip Urduca'ya tercüme etmiş, bun*lara bazı açıklamalar da ekleyerek Mec*mu'a-i Tefâsîr-i Ebû Müslim-i îşfahânî adıyla yayımlamışlardır (Lahor 1964). Kâtib Çelebi, CdmiVi-teVf/'in müellifinin yukarıda sözü edilen Ebû Müslim Mu*hammed b. Ali el-İsfahânî olabileceği*ni kaydeder.
2. en-Nâsih ve'1-mensûh. Kâtib Çelebi bu ese*ri, hadiste nâsih-mensuh konusunda ya*zılan kitapları kaydettiği bölümde zikret*miştir. Kaynaklarda Ebû Müslim'in ayrı*ca nahve dair bir kitabının ve risalelerini toplayan bir eserinin bulunduğu belirtil*miştir.
Bibliyografya :
İbnü'n-Nedîm, el-Fihrist, s. 196; KâdîAbdül-cebbâr. Fatlü'l-i'tizâl ve tabakâtü'l-Mu'tezile, Tunus 1393/1974, s. 299; Fahreddin er-Râzî, et-Tefstrü'l-keblr, Beyrut 1411/1990, III, 207; XX, 93; Yâküt Mu'cemü'l-üdeba\ XVIII, 35-38; Sa-fedî. ef-Vâ/î.II, 244; İbnü'l-Murtazâ. Tabakâtü't-Muctezile, s. 91; İbn Hacer, Lisânü'l-Mîzân, V, 89; Süyûtî, Buğyetü'l-ou'ât, I, 59; Dâvûdî. 7a-bakâtü'l-müfessirîn, II, 106; Keşfü'z-zunûn, 1, 442, 538; II, 1920; Brockelmann, GALSuppL, I, 334; Sezgin. GAS, 1, 42-43; Âgâ Büzürg-i Tah*ranı, ez-Zeıfa ilâ teşânîp'ş-Şfa, Beyrut 1403/ 1983, V, 44-45; Kays Âl-i Kays. et-îrâniyyûn, 1, 134-139; Mustafa Zeyd. en-Nesh p'l-Kufâni'l-Kerîm, Kahire 1987, 1, 50-51, 235, 236, 255-256, 267-273; II, 655-656; DMT, IV, 495.
Ebû Müslim Muhammed b. Bahr el-İsfahânî (ö. 322/934) Kur'an'da neshi kabul etmemesiyle tanınan müfessir ve Mu'tezile kelâmcısı.
254'te (868) doğdu. İbnü'n-Nedîm ba*basını Müslim b. Bahr diye kaydederken İbn Hacer el-Askalânî künyesini Ebû Sele*me olarak zikretmiştir. Özellikle tefsir ve Mu'tezile kelâmı sahalarında derinleşti, cedelci kişiliğiyle tanındı. Arap dili ve ede*biyatı ile hadis, fıkıh gibi diğer İslâmî ilim*lerde de kendini yetiştirdi. Bazı kaynak*larda şiirlerinden Örnekler nakledilir. Dev*let idaresinde kâtiplik görevinin yanı sıra 300 (912) yılında Dîvânü'I-harâc ve'd-di-yâ'ın başına getirildi, 321 yılı Şevval ayın*da (Ekim 933) İsfahan valisi oldu. Aynı yı*lın zilkade ayının ortalarında İsfahan'ı ele geçiren Ali b. Büveyh tarafından bu gö*revden azledildi. Bazı Şîa kaynaklarında Şia'ya meyli olduğu söylenen Ebû Müslim el-İsfahânî 322 (934) yılının sonlarına doğru vefat etti. İbn Hacer'in bu tarihi 372 (982) olarak kaydetmesi bir zühul eseri olmalıdır.
Kur'an'da neshin olmadığı yönündeki görüşüyle tanınan Ebû Müslim el-İsfahâ-nî'nin bu görüşüne nesih konusunun ele alındığı kitaplarda atıfta bulunulur. Eser*leri günümüze ulaşmadığından onun ne*sih konusundaki görüşleri kesin olarak belli olmamakla birlikte Fahreddin er-Râzî gibi bazı müfessirlerin verdiği bilgilerden anlaşıldığına göre İsfahanı, Kur'an âyet*leri arasında neshin söz konusu olmadı*ğını öne sürmüş, bu görüşünü destekle*mek üzere Fussılet sûresinin 42. âyetini delil getirmiştir. Bakara sûresinin 106. âyetiyle Nahl sûresinin 101. âyetinde sö*zü edilen neshi ise değişik şekillerde te'vil etmiştir. Neshin gerçekleştiği ileri sürü*len âyetleri uzlaştırmaya çalışmış, genel*likle bunları "tahsis" ile açıklamıştır.
You must be registered for see links
Onun bu görüşü, uzun bir süre İslâm âlimlerinin sert tepkilerine yol aç*mışsa da özellikle son dönemlerde bu gö*rüş paralelinde fikir beyan edenler bulunmaktadır. Ayrıca Ebû Müslim el-İsfa-hânrnin aslında Kur'an'da neshi reddet*mediğini, başkalarının nesih dediğini onun tahsisle ifade ettiğini, dolayısıyla adlandırmadan başka bir farklılığın ol*madığını öne sürenler de vardır.Ebû Müslim el-İsfahânî, İbn Mihrebzüd olarak da tanınan Ebû Müslim Muhammed b. Ali el-İsfahânî ile (ö. 459/1067) za*man zaman karıştırılmıştır. İsim benzer*liğinin yanı sıra Mu'tezile mezhebine men*subiyet ve tefsire dair eser yazmış olma gibi yönlerden de bu iki âlim arasında benzerlik vardır.
Eserleri.
1, CdmiVt-ieVj'i li-muhke-mi't-tenzîl On dört ciltlik bir tefsir olan eserde, ilgili âyetlerin Mu'*tezile ekolünün esasları doğrultusunda yorumlandığı zikredilmiş olup Ebû Ca'fer et-Tûsî tefsirinde bu kitaptan övgüyle söz etmiş, ancak konulan fazla uzattığını, ge*reksiz bilgilere yer verdiğini belirtmiştir. Eserden en fazla iktibas yapanların ba*şında Fahreddin er-Râzî gelir. Saîd el-En-sârî, Fahreddin er-Râzî'nin tefsirinde Ebû Müslim'den naklettiği görüşleri toplaya*rak Mültekatü CâmiVt-te'vîî îi-muh-kemi't-tenzîl adıyla bir eser meydana ge*tirmiştir (Kalküta 1340/1921). Ayrıca Seyyid Nasîr Şah ve Refîullah da ortak bir ça*lışmayla Fahreddin er-Râzî'nin tefsirinde yer alan İsfahânî'ye ait görüş ve nakilleri derleyip Urduca'ya tercüme etmiş, bun*lara bazı açıklamalar da ekleyerek Mec*mu'a-i Tefâsîr-i Ebû Müslim-i îşfahânî adıyla yayımlamışlardır (Lahor 1964). Kâtib Çelebi, CdmiVi-teVf/'in müellifinin yukarıda sözü edilen Ebû Müslim Mu*hammed b. Ali el-İsfahânî olabileceği*ni kaydeder.
You must be registered for see links
2. en-Nâsih ve'1-mensûh. Kâtib Çelebi bu ese*ri, hadiste nâsih-mensuh konusunda ya*zılan kitapları kaydettiği bölümde zikret*miştir. Kaynaklarda Ebû Müslim'in ayrı*ca nahve dair bir kitabının ve risalelerini toplayan bir eserinin bulunduğu belirtil*miştir.
Bibliyografya :
İbnü'n-Nedîm, el-Fihrist, s. 196; KâdîAbdül-cebbâr. Fatlü'l-i'tizâl ve tabakâtü'l-Mu'tezile, Tunus 1393/1974, s. 299; Fahreddin er-Râzî, et-Tefstrü'l-keblr, Beyrut 1411/1990, III, 207; XX, 93; Yâküt Mu'cemü'l-üdeba\ XVIII, 35-38; Sa-fedî. ef-Vâ/î.II, 244; İbnü'l-Murtazâ. Tabakâtü't-Muctezile, s. 91; İbn Hacer, Lisânü'l-Mîzân, V, 89; Süyûtî, Buğyetü'l-ou'ât, I, 59; Dâvûdî. 7a-bakâtü'l-müfessirîn, II, 106; Keşfü'z-zunûn, 1, 442, 538; II, 1920; Brockelmann, GALSuppL, I, 334; Sezgin. GAS, 1, 42-43; Âgâ Büzürg-i Tah*ranı, ez-Zeıfa ilâ teşânîp'ş-Şfa, Beyrut 1403/ 1983, V, 44-45; Kays Âl-i Kays. et-îrâniyyûn, 1, 134-139; Mustafa Zeyd. en-Nesh p'l-Kufâni'l-Kerîm, Kahire 1987, 1, 50-51, 235, 236, 255-256, 267-273; II, 655-656; DMT, IV, 495.
BUNLAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
SON KONULAR