Tuhsîler

Tuhsîler


Şerefüzzamân el-Mervezî, Tuhsîleri Karlukların dokuz boyundan biri olarak kaydetmiştir.


Yazarı bilinmeyen X. yüzyıl coğrafya eserlerinden Hudûdül-Âlem'de ‘Tuhs’ adı ile zikredilen Tuhsîlerin doğusunda Çiğil, güneyinde Karluk ve Karluk
dağlık bölgeleri, batısında Kırgızlardan bir grup ve kuzeyinde yine Çiğiller bulunmaktadır.


Zenginlikleri at, koyun, kürk, otağ ve çadırdır. Yaz kış otlaklarda ve çayırlarda dolaşırlar. Lâzne ve Ferâhiye, Tuhsîlerin iki boyu olup, bu adı taşıyan iki
köy vardır. Tuhsîlerin bir diğer köyü Suyâb (Tokmak), yirmibin adamın (atlının)
çıktığı geniş bir köydür. Kâşgarlı Mahmuda göre Tuhsî, Kuyasda bulunan bir Türk oymağıdır. Bu nedenle Tuhsî Çiğil de denmektedir. Bu bilgiler çerçevesinde, Tuhsîler atlı çoban bir boy olarak, bir zamanlar Türgişlerin başşehri olan Suyâb’ı ellerinde bulundurmak ve önemli bir askerî unsur olmakla, Çiğillerin batısında li ırmağı kıyılarından, batıda Çu ırmağı ağzına kadar uzanan bölgede önemli roller üstlenmiş olmalıdırlar.