20. Yüzyıl Kronolojisi (1900 - 1999)

20. Yüzyıl Kronolojisi (1900 - 1999)



1900


İngiliz arkeolog Arthur John Evans'ın Girit Adası'nda başlattığı kazılarda, Ege'deki en eski uygarlık olan Minos'un başkentindeki Knossos Sarayı bulundu.

Petrol gazıyla çalışan hafif motorun kaşifi Alman mühendis Gottlieb Daimler öldü.

Tarihe, Boxer Ayaklanması olarak geçen, Çin'deki bütün yabancıları ülkeden çıkarmayı amaçlayan ve devletçe de desteklenen köylü ayaklanması başladı. Elçiler, aileleri, elçilik görevlileri ve yüzlerce Hıristiyan, elçilik binaları ve Pekin'deki Katolik Katedrali'nde mahsur kaldı. Ayaklanma, 7 Eylül 1901'de sona erdi.

Kont Zeppelin tarafından yapılan ilk güdümlü zeplin uçtu.

Dünya'nın ilk metrosu Paris'te hizmete girdi.

Alman filozof Friedrich Nietzsche öldü.

1901

İtalyan kaşif Gugliemo Marconi, telsiz-telgraf sistemini geliştirdi ve Atlantik çevresinde mesaj yollamayı başardı.

İngiltere Kraliçesi Victoria öldü.

ABD'nin 25. Başkanı William McKinley, Leon Czolgosz adlı bir terörist tarafından öldürüldü.

İsveç Kralı ve Norveç Parlamentosu Nobel Komitesi, ilk Nobel Ödüllerini dağıttı. Kızılhaç'ın kurucusu İsviçreli Henri Dunant'a Nobel Barış Ödülü verildi.

X ışınlarını keşfeden ve tıp dünyasında yeni bir çığır açan Alman fizikçi Wilhelm Conrad Rontgen, Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

1902

İngiltere İmparatorluğu'nun kurucularından Cecil Rhodes öldü.

Martinik'te Pele Yanardağı patladı: 30 bin kişi öldü.

İrlanda Bağımsızlık Hareketi ''Sinn Fein''kuruldu.

Ünlü Fransız yazar Emile Zola öldü.

1903

Amerikalı W. Read, sarı humma virüsünü buldu.

Aleksandr Pavlov, şartlı refleks çalışmalarını tanıttı. Bu araştırma ''Pavlov'un köpeği''örneğiyle özdeşleşti.

Bisikletle, ilk Fransa turu atıldı.

Uranyumun radyoaktivite etkisi bulundu.

Henri Becquerel, Pierre Curie ve eşi Marie Curie-Sklodowska Nobel Fizik Ödüllerini aldılar.

Modern havacılığın başlangıcı. ABD'de Orville ve Wilbur Wright kardeşler, ilk kez motorlu bir uçak uçurdular.

1904

Japonya, Rusya'ya savaş ilan etti.

İngiliz kâşif Henry Morton Stanley öldü.

Transsibirya demiryolu hattı (8.314 km) tamamlandı.

Siyonizm Hareketi'nin kurucusu Theodor Herzl öldü.

Rus yazar Anton Pavloviç Çehov öldü.

1905

Jules Vernes, 77 yaşında öldü.

Ortak bir anlaşmayla Norveç'in 500 yıllık İsveç'le olan birliğini bozan Karlstad Antlaşması imzalandı.

Potemkin zırhlı gemisinde ayaklanma çıktı.

1906

İlk çizgi film ''Humorous Phases of Funny Faces'', Amerikalı Blackton tarafından yapıldı.

San Francisco'da deprem: 1000 kişi öldü.

Ressam Paul Cezanne öldü.

1907

Pablo Picasso'nun ''Demoiselles d'Avignon''isimli tablosu, kübizm akımını başlattı.

Baden-Powell, izci hareketini kurdu.

1908

İlk kez siyah bir boksör Jack Johnson, dünya şampiyonluk ünvanını kazandı.

Henri Farman ve Leon Delagrange, ilk kez bir yolcu uçağını uçurdular.

Sigmund Freud ile psikanaliz üzerine ilk uluslararası kongre düzenlendi.

İlk Ford model T otomobil, piyasaya çıkarıldı.

1878'den bu yana Bosna-Hersek'i işgal altında tutan Avusturya-Macaristan, bu toprakları ilhak etmesi için Sırbistan'a baskı yaptı.

Sicilya'da Messine Kenti'nde meydana gelen depremde 84 bin kişi öldü.

1909

Alman Ehrlich ve Japon Hata'nın, ilk kimyasal ilaç olan arsenobenzeni bulmalarının ardından, kemoterapi tedavisi uygulanmaya başladı.

Detroit'te Ford, zincirleme çalışma yöntemini başlattı.

Brighton'da halka açık ilk renkli film gösterimi yapıldı.

Amerikalı Robert-Edwin Peary, Mattew Henson ve 4 eskimo ile birlikte Kuzey Kutbu'nu fethetti. Frederick Cook, Kutup'a ilk ulaşanın kendisi olduğunu iddia etti.

Manş Denizi'ni uçakla ilk kez Fransız Louis Bleriot geçti.

1910

Pancho Villa ve Emiliano Zapata'nın Meksika Devrimi başladı.

Vassily Kandinsky'nin bir suluboya resmi soyut sanatı başlattı.

Japonya, Kore'yi ilhak etti.

Portekiz Cumhuriyeti ilan edildi. Kral 2. Emmanuel, sürgün edildi.

Leon Tolstoy öldü.

1911

Büyük romantizm geleneğine bağlı son kompozitör Gustav Mahler öldü.

Çin Devrimi başladı.

Güney Kutbu'na ilk defa Norveçli Roald Amundsen gitti.

Şangay'da Çin Cumhuriyeti ilan edildi. Sun Yat-Sen, cumhurbaşkanı seçildi.

1912

Çin'in son imparatoru Pu Yi, 6 yaşında tahttan indi.

Fas Sultanı Mulay Hafid, ülkesinin Fransa himayesine girmesine ilişkin anlaşmayı imzaladı.

Titanic, Newfoundland açıklarında battı: 1.517 kişi öldü.

1913

New-York ile Berlin arasında ilk kıtalararası telefon görüşmesi yapıldı.

1. Balkan Savaşı'nı sona erdiren Londra Antlaşması imzalandı: Osmanlı İmparatorluğu, Yunanistan, Bulgaristan ve Mora'ya, Ege'deki Girit Adası'nı ve Avrupa'daki topraklarını bıraktı.

Bulgaristan; Sırbistan, Yunanistan ve Romanya'ya karşı, Osmanlı'nın bıraktığı toprakların paylaşımı yüzünden 2. Balkan Savaşı'nı başlattı.

2. Balkan Savaşı sona erdi. Bulgaristan yenik düştü. 10 Ağustos'ta imzalanan Bükreş Antlaşması'yla Bulgaristan, Sırbistan'a ve Yunanistan'a Makedonya'yı bıraktı. Romanya, Güney Dobruca Bölgesi'ni ilhak etti.

Güney Afrika'da ırk ayrımcılığı yapılan ilk yasalar çıktı.

1914

Charlie Chaplin, ilk filminde rol aldı. (Making a living).

İngiliz bilim adamı Archibald Low, televizyonun atası olarak kabul edilen, uzaktan görüntüleri aktaran bir makina geliştirdi.

Saraybosna'da Arşidük François-Ferdinand'ın öldürülmesi 1. Dünya Savaşı'nı başlattı. Savaştan bir ay sonra, Avusturya-Macaristan, Sırbistan'a savaş ilan etti.

Fransız sosyalist ve siyaset adamı Jean Jaures öldürüldü.

Almanya, önce Rusya'ya daha sonra da Fransa'ya savaş ilan etti.

Alman birlikleri Belçika'yı geçip Fransa'ya girdiler.

Avusturya egemenliğindeki Polonya topraklarında Jozef Pilsudski'nin oluşturduğu Polonya birlikleri, Rus sınırını geçtiler: Polonya bağımsızlık mücadelesi başladı.

Japonya, Almanya'ya savaş ilan etti.

1915

Çanakkale Savaşı'nda, müttefikler yenilgiye uğradı.

İtalya'nın Avezzano Kenti'nde deprem: 29.980 kişi öldü.

Almanlar, Langemarck ve Ypres arasındaki batı cephesinde, Fransız ve Kanadalı askerlere ilk zehirli gaz saldırısında bulundu.

İngiliz yolcu gemisi Lusitania, İslanda Adası açıklarında battı: 1.198 kişi kayboldu.

İtalya, Müttefikler'in yanında savaşa katıldı.

Ruslar, Almanlara yenildiler (Tarnov, Gorlice Savaşları).

1916

Albert Einstein'in İzafiyet Teorisi Kuramı yayınlandı.

Avusturyalı Sigmund Freud, ''psikanalize giriş''yaptı.

18 Aralık'a kadar sürecek Verdun Savaşı başladı. 500 bin Alman ve Fransız öldü.

Sykes-Picot Antlaşmaları imzalandı: İngilizler ve Fransızlar Ortadoğu'yu paylaştılar.

Almanya, Portekiz'e savaş ilan etti.

''Kanlı Paskalya'': Dublin'de İrlandalı cumhuriyetçilerin ayaklanması ve İngiliz Ordusu'nun bunu bastırmasıyla, İngiliz-İrlanda savaşı yeniden başladı. Ayaklanma, 1921'de Güney İrlanda'nın bağımsızlığını elde etmesi ve Ada'nın bölünmesiyle sonuçlandı.

Son Avusturya-Macaristan İmparatoru I. François-Joseph öldü.

Rusya'da ''Şeytan'ın Oğlu''olarak nitelendirilen Rasputin adlı papaz öldürüldü.

1917

Rus Devrimi başladı.

ABD, Almanya'ya savaş ilan etti.

Portekiz'de (Fatima'da) 3 çocuk, Meryem Ana'yı gördüklerini iddia ettiler.

Çin, Almanya'ya savaş ilan etti.

Edgar Degas, 83 yaşında öldü.

Almanlar yararına casusluk yapmakla suçlanan Hollandalı dansöz Mata-Hari, Fransa'da öldürüldü.

İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Balfour, siyonist liderlere, Filistin'de ''Bir Ulusal Yahudi Merkezi''kurulması için söz verdi.

Rusya'da, Çarlık Dönemi'ne son verildi.

Heykeltraş Auguste Rodin, 77 yaşında öldü.

Finlandiya, bağımsızlığını ilan etti.

Kanada'nın Nova Scotia Eyaleti'ndeki Halifax Limanı'nda, Fransız Mont-Blanc kargo gemisinde patlama oldu: 2 bin kişi öldü.

İngilizler, Kudüs'ü işgal etti.

1918

ABD Başkanı Wilson, adil ve uzun süreli barışa temel oluşturacak bir belge olarak On Dört Madde'yi yayınladı.

Rusya, Çarlar tarafından yabancı ülkelerden alınan borçları geçersiz kıldıklarını açıkladı.

56 yaşındaki besteci Claude Debussy öldü.

Son Rus Çarı Nicolas II ve ailesi, Sibirya'da öldürüldü.

İspanyol Gribi adı verilen bir virüs dünyaya yayıldı, 8 ay içinde 20 milyon insan öldü.

1. Dünya Savaşı, İhtilaf Devletlerinin zaferiyle sona erdi.

Polonya, 223 yıl boyunca Rusya, Prusya ve Avusturya işgalinde kaldıktan sonra bağımsızlığına kavuştu.

1919

Berlin'de, Spartacus Ayaklanması, başarısızlığa uğradı.

Paris Barış Konferansı başladı.

Paris-Londra hattında ilk ticari uçuş yapıldı.

Benito Mussolini, İtalyan faşist hareketini başlattı.

Milletler Cemiyeti, Cenevre'de kuruldu.

Mustafa Kemal, Samsun'a giderek, Kurtuluş Savaşı'nın ilk meşalesini yaktı.

İki İngiliz pilot John William Alcook ve Arthur Brown, mola vermeksizin ilk defa Atlantik Okyanusu'nu aştılar.

Almanya ve İhtilaf Devletleri arasında Versay Antlaşması imzalandı. Antlaşma, Avusturya Arşidükü'nün bir Sırp genci tarafından öldürülmesi ve 1. Dünya Savaşı'nın başlamasından tam 5 yıl sonra imzalandı.

Auguste Renoir öldü.

1920

ABD'de, kadınlara oy hakkı verildi.

Avusturyalı zooloji bilgini Karl von Frisch, arıların çeşitli tat ve kokuları ayırdedebilecek şekilde eğitilebileceğini gösterdi.

Kurtuluş Savaşı'nda, Yunan Orduları, Mustafa Kemal Paşa'nın denetimindeki birlikler karşısında bozguna uğradı.

ABD'de alkollü içkiler yasaklandı.

İtalyan ressam ve heykeltraş Amedeo Modigliani 36 yaşında, Paris'te öldü.

Mahatma Gandhi, Hindistan'da sivil itaatsizlik hareketini başlattı.

Hitler, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'ni (Nazi Partisi) kurdu.

Osmanlı ve İhtilaf Devletleri arasında Sevr Antlaşması imzalandı, Osmanlı İmparatorluğu parçalandı.

Çin'in Kan-sou Bölgesi'nde deprem oldu, 180 bin kişi öldü.

Londra'da Lordlar Kamarası, Serbest İrlanda Devleti'nin kurulmasını onayladı.

1921

Charlie Chaplin'in ilk uzun metrajlı filmi ''The Kid''ABD'de gösterime girdi.

Fransız Etienne Oehmichen, ilk helikopteri uçurmayı başardı.

ABD'de Nicola Sacco ve Bartolomeo Vanzetti idam edildi.

Kanada'da insülin bulundu.

İtalyan tenör Enrico Caruso öldü.

1922

İrlandalı yazar James Joyce'in ''Ulysse''adlı kitabı yayımlandı.

Mısır'daki İngiliz hegemonyası sona erdi.

Bram Stoker'in kitabından uyarlanan ''Vampir Nosferatu''filmi gösterime girdi.

Lenin'in önerisiyle Joseph Stalin, Rus Komünist Partisi Genel Sekreteri oldu.

Paris'te ilk kadınlar olimpiyatı başladı.

Mussolini, başbakan oldu.

Lord Carnavon ve Carter tarafından, Mısır'daki Krallar Vadisi'nde Tutankamon'un mezarı bulundu.

Fransız yazar Marcel Proust 51 yaşında öldü.

Albert Einstein Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı.

Rusya, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) adını aldı.

1923

Japonya'da Tokyo ve Yokohama Kentlerinde deprem oldu, 250 bin kişi öldü.

İspanya'da, General Miguel Primo de Rivera, iktidara geldi.

Etiyopya, Milletler Cemiyeti'ne kabul edildi.

Türkiye Cumhuriyeti ilan edildi. Hilafet kaldırılarak, Osmanlı İmparatorluğu tarihe gömüldü.

Adolf Hitler'in yapmak istediği darbe engellendi ve Hitler tutuklandı.

91 yaşındaki mühendis Gustave Eiffel öldü.

1924

Amerikalı Edwin Hubble, Samanyolu'ndaki yıldızları saptadı ve başka galaksiler olduğunu ispatladı.

Lenin öldü.

Chamonix'de ilk kış olimpiyatları yapıldı.

ABD'de ilk defa bir mahkûm, gaz odasında idam edildi.

Yunanistan, cumhuriyet oldu.

Franz Kafka, 40 yaşında öldü.

Yazar Joseph Conrad, 67 yaşında öldü.

İtalyan besteci Giacomo Puccini, 66 yaşında öldü.

1925

İran'da, Şah Rıza Pehlevi, hükümdar oldu.

Adolf Hitler, Mein Kampf'ı (Kavgam) yayımladı.

Irkçı örgüt Ku Klux Klan'ın ilk kongresi, Washington'da yapıldı.

1926

Sovyet yönetmen Ayzenştayn'ın ''Potemkin zırhlısı''adlı filmi Almanya'da gösterime girdi.

Pilsoudski, Polonya'da darbe yaptı.

Portekiz Cumhuriyeti, askeri darbeyle devrildi.

Almanya, Milletler Cemiyeti'ne kabul edildi.

Fransız ressam Claude Monet, 86 yaşında öldü.

Avusturyalı yazar Rainer Maria Rilke öldü.

1927

Çin'in Nan-Şan Bölgesi'nde deprem oldu, 200 bin kişi öldü.

ABD'de ilk uzun metrajlı sözlü filmler, gösterime girdi.

Amerikalı pilot Charles Lindbergh, Atlas Okyanusu'nu tek başına ve kesintisiz geçti.

Fransız Jules Rimet'in önerisiyle, Dünya Futbol Şampiyonası düzenlenmesi kararlaştırıldı.

1928

Finlandiyalı Paavo Nurmi, 9 altın 3 gümüşle, dünyanın en çok madalya kazanan atleti oldu.

İspanyol Luis Bunuel ve Salvador Dali'nin çevirdiği ''Bir Endülüs köpeği''adlı kısa metrajlı film, Paris'te gösterime girdi.

Ulusal politikanın bir aracı olarak savaşı yasaklamayı amaçlayan Kellog-Briand Paktı, 60 ülke tarafından imzalandı.

Çang Kai-Çek, Çin Devlet Başkanı oldu.

1929

Alman romancı Erich Maria Remarque'nin ''Batı cephesinde yeni birşey yok''adlı romanı yayımlandı.

1886'da benzinle çalışan ilk arabayı icat eden Alman mühendis Carl F. Benz öldü.

31 Ekim 1924'te tek başına dünya turuna çıkan Fransız denizci Alain Gerbault, turunu tamamladı.

Belçikalı Herge, ''Tenten''karakterini yarattı.

Hollywood'da ilk Oscar Ödül Töreni yapıldı.

Elzie Segar, ''Temel Reis''karakterini yarattı.

Rus balesinin kurucusu Serge De Diaghilev öldü.

New York Borsası iflas etti.

Salvador Dali'nin yağlı boya tabloları ilk defa sergilendi.

1930

Amerikalı Clyde William Tombaugh, Plüton Gezegeni'ni buldu.

Amerikalı Ernest Orlando Lawrence, yüksek enerjilere ulaşabilen ilk parçacık hızlandırıcısı siklotronu icat etti.

Mahatma Gandhi, toplumun en alt kesimleri üzerinde büyük bir yük oluşturan tuz vergisine karşı bir kampanya açtı.

Josef Von Sternberg ve Marlene Dietrich'in oynadıkları ''Mavi melek''adlı film, Almanya'da gösterime girdi.

Uruguay, organizatörü olduğu ilk dünya kupasını kazandı.

Sherlock Holmes'ün yaratıcısı Arthur Conan Doyle öldü.

Costes ve Bellonte, ilk kez Paris-New York hattında kesintisiz uçtular.

1931

İspanya Kralı Alphonse XIII, ülkeyi tahttan feragat etmeden terketti, İspanya'da cumhuriyet ilan edildi.

Japonya, Mançurya'yı işgal etti. Uzakdoğu Savaşı başladı.

Sırp, Hırvat ve Slovenya Krallıkları, resmi olarak Yugoslavya adını aldı.

İlk elektrik ampulünü icat eden Thomas Edison, 84 yaşında öldü.

İngiltere parlamentosu, İngiltere'nin o dönemdeki demiryolları Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika ve İrlanda'nın eşitliğini hükme bağlamak üzere Westminster Tüzüğü adlı bir yasa çıkarttı.

1932

Avusturya asıllı Adolf Hitler, Alman vatandaşlığına geçti.

Kodak'ın kurucusu George Eastman öldü.

Hitler'in de aday olduğu Almanya Devlet Başkanlığı seçimini Hindenburg kazandı.

Portekiz Başbakanı Antonio Oliveira Salazar, 1974'e kadar sürecek diktatörlüğünü ilan etti.

Irak, bağımsızlığını ilan etti.

Franklin D. Roosevelt, ABD Başkanlığı'na seçildi.

1933

Alman Ulusal Sosyalist Parti lideri Hitler, başbakan oldu.

Berlin'deki Reichstag'da (hükümet binası) yangın çıktı. Olaydan sonraki gün, drama ustası Bertolt Brecht Almanya'dan kaçtı.

ABD Başkanı Roosevelt, 36 eyalette ekonomiye canlılık kazandırmak için ''New Deal''(yeni anlaşma) başlattı.

Naziler, Dachau'da ilk toplama kampını açtılar.

Almanya'da Nazi Partisi, yahudileri boykot etme kararı aldı.

Nazilere bağlı gizli polis örgütü Gestapo kuruldu.

Naziler, Alman ırkını canlandırmak için halkı güçsüzlerden temizleme kararı aldı.

1934

Fransız Irene ve Frederic Joliot-Curie çifti yapay radyoaktiviteyi buldular.

Almanya'da Devlet Başkanı'nın ölmesi üzerine Adolf Hitler, ülkenin mutlak lideri oldu ve başbakanlık, devlet başkanlığı yetkilerini elde etti.

Yugoslavya Kralı 1. Aleksandr ve Fransa Dışişleri Bakanı Louis Barthou, Marsilya'da öldürüldü.

Mao, Çin'in kuzeybatısına doğru ünlü "Uzun Yürüyüş" ü başlattı. 20 Ekim 1935 tarihinde sona eren bu yürüyüş sırasında Mao, KP'nin fiili önderi durumuna geldi.

1935

Amerikalı biyokimyacı Wendell Meredith Stanley, ilk kez bir virüsü ayrıştırmayı başardı. Virüslerin saf olarak elde edilmesi, kristallendirilmesi ve molekül yapılarının aydınlatılması üzerine araştırmalar yaptı.

Louis Lumiere, üç boyutlu sinema devrini başlattı.

Arap Lawrence, motosiklet kazasında öldü.

Amerikalı atlet Jesse Owens, bir saat içinde 3 dünya rekoru kırdı. (Uzun atlama, 220 yarda koşu ve 220 yarda engelli koşu)

Pakistan'da, Quetta'da toprak kaymasında 60 bin kişi hayatını kaybetti.

Nuremberg Yasaları olarak bilinen ırkçı yasalar resmen ilan edildi.

İtalya, Etiyopya'yı işgal etti.

1936

İngiliz John M. Keynes, uzun süreli işsizliğin nedenlerini bazı iktisadi kuramlarıyla açıkladı. (Keynesçi iktisat)

Filistin'de Araplar, İngiliz mandasına karşı isyan çıkardı. Üç yıl süren isyan, İngilizler'in Yahudilerin göçetmesini sınırlamaya karar vermeleri ve bir Filistin devleti kurmaya söz vermeleri sayesinde durduruldu.

''Ormanın kitabı''yazarı Rudyard Kipling öldü.

Charlie Chaplin'in ünlü filmi ''Modern zamanlar''Londra'da gösterime girdi.

İspanya'da General Franco'nun önderliğini yaptığı askeri ihtilal (18 Temmuz Hareketi) sonucu iç savaş çıktı. İç savaş, 1 Nisan 1939'da ''zafer geçidiyle''sona erdi. 29 Eylül 1936'da Franco, milliyetçi yönetim başkanlığına getirildi.

Amerikalı zenci atlet Jesse Owens, Hitler'in de izlediği Berlin Olimpiyat Oyunlarında 100 metre, 200 metre ve 4 X 100 metre yarışlarındaki zaferlerinden sonra, uzun atlamada 8,06 metre ile Olimpiyat ve Dünya rekorlarını kırdı. Hitler, Owens'in elini sıkmamak için stadı terketti.

38 yaşındaki şair ve drama yazarı Federico Garcia Lorca, Franco yanlısı birlikler tarafından öldürüldü.

1937

İspanyol milliyetçilerine destek veren Almanya, bir Bask kenti olan Guernica'yı bombaladı. Saldırıda 1.500 kişi öldü.

Bireysel psikolojinin kurucusu Avusturyalı doktor Alfred Adler öldü.

Naziler, Buchenwald Toplama Kampı'nı açtılar.

Japonya, Çin'i savaş ilan etmeksizin işgal etti.

Modern Olimpiyat Oyunlarının kurucusu Baron Pierre de Coubertin öldü.

Milliyetçi Çin'in başkenti Nanking'de 250.000 Çinli, Japonlar tarafından katledildi.

1938

Alman birlikleri, Avusturya'ya girdi.

Troçki IV, Enternasyonal'i kurdu.

Fransa, İngiltere, İtalya ve Almanya arasında yapılan ve Çekoslavakya'nın batısındaki Südetler Bölgesi'nin Almanya tarafından ilhak edilmesine izin veren anlaşma imzalandı.

Alman birlikleri, Südetler Bölgesi'ni işgal etti.

Almanya'da, Yahudi karşıtları şiddet eylemlerinde bulundu. Bu olaylar, tarihe "Kristal Gece" olarak geçti.

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk vefat etti.

İtalya'da, Yahudilerin devlet işlerinde çalışmasını yasaklayan ve ticari faaliyetlerini kısıtlayan bir yasa tasarısı kabul edildi.

1939

Avusturyalı Lise Meitner ve İngiliz Otto Frisch, çekirdek bölünmesini (nükleer fisyon) tanımladı.

Frederic Joliot-Curie zincirleme nükleer reaksiyonu buldu.

Franco, Madrid'e girdi, İspanya'da iç savaş bitti.

İtalyan birlikleri, Arnavutluk'u işgal etti.

Almanya ve Sovyetler Birliği arasında, saldırmazlık anlaşması imzalandı.

Almanya'da, ilk tepkimeli uçak denemesi yapıldı. Heinkel HE 178 tipi uçak, saatte 750 kilometre hıza ulaştı.

Almanya, Polonya'yı işgal etti ve 2. Dünya Savaşı başladı.

Naziler, akıl hastalarına ötenazi uygulanmasını kabul ettiler, onbinlerce insan öldü.

İngiltere ve Fransa, Almanya'ya savaş ilan ettiler.

Sovyetler Birliği, Ribbentrop-Molotov Antlaşması'nın gizli bir maddesi gereğince Polonya'ya saldırdı.

Psikanalizin bulucusu, Avusturyalı psikolog ve sinir hastalıkları uzmanı Sigmund Freud öldü.

Hitler ve Stalin, Polonya'yı paylaştılar.

1940

Sovyetler Birliği, Finlandiya'ya saldırdı. Saldırı, tarihe ''Kış Savaşı''olarak girdi.

Victor Fleming'in yönettiği, başrollerini Vivian Leigh ve Clark Gable'ın paylaştığı ''Rüzgar Gibi Geçti'', Hollywood'da gösterime girdi.

1946

Yunanistan'da iç savaş çıktı. ABD'nin geniş çaplı desteğiyle, komünist gerillaların eylemi durduruldu.

Birleşmiş Milletler Örgütü'nün ilk toplantısı yapıldı. 13 Şubat'ta New York, BM'nin merkezi oldu.

Norveçli Trygve Lie, BM'nin ilk genel sekreteri oldu.

BM, ilk kez Sovyetler Birliği tarafından veto edildi.

Juan Peron, Arjantin Devlet Başkanlığı'na seçildi.

Winston Churchill, Missouri'deki Fulton'da, ilk kez "demir perde" den sözetti.

Japonya'da, ilk defa kadınların da katılımıyla, kamuoyu yoklaması yapıldı.

Nürnberg Mahkemesi'nde savaş suçlularının yargılanması bitti.

Hindiçini'de ayaklanma başladı.

1947

İtalya, Afrika'daki bütün topraklarından vazgeçti.

Al Capone öldü.

14 Ağustos 1988'de ölen Enzo Ferrari'nin adını taşıyan ilk araç, piyasaya çıktı.

Avrupa Kalkınma Programı açıklandı.

Birmanya'nın milliyetçi lideri Aung San öldürüldü. 4 Ocak 1948'de Birmanya bağımsızlığını ilan etti.

İngiltere'de ilk atom pili kullanıldı.

Hindistan ve Pakistan, bağımsızlık ilan etti.

Charles Yeager'in pilotluğunu yaptığı Bell XI adlı Amerikan uçağı, yatay uçuşta saatte 1.078 kilometre hıza ulaştı ve ilk defa ses duvarını aştı.

SSCB, atom bombası yapabildiğini açıkladı.

BM, Filistin'in, Araplar ve Yahudilerce kurulacak iki devlete bölünmesini onayladı.

John Bardeen, Walter Brattain ve William Schockey adlı araştırmacılar transistörü buldular.

1948

Güney Afrika'daki seçimleri, Ulusal Parti (NP) kazandı.

Willard Franck Libby, radyoaktif karbonla (karbon 14) tarihleme yöntemini geliştirdi.

Hindistan'ın bağımsızlığını kazanmasını sağlayan Mahatma Gandhi öldürüldü.

Sovyet sinemacı Eisenstein öldü.

Orson Welles'in ''Şangaylı Kadın''filmi New York'ta gösterime girdi.

David Ben Gourion, İsrail Devleti'ni ilan etti. Arap Ordusu, yeni devlete savaş açtı. Savaş, 13 Ocak 1949'a kadar sürdü.

SSCB, Berlin'i ablukaya aldı. 26 Haziran'da Batılı Müttefikler; yiyecek, kömür ve diğer gereksinim maddelerini uçaklarla havadan Berlin'e indirdiler.

Tito'nun Yugoslavyası ve SSCB arasındaki ilişkiler koptu.

Paris'te toplanan BM Genel Kurulu, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'ni kabul etti.

1949

İngiliz yazar George Orwell, ''1984''ü yazdı.

Leyde Üniversitesi'nden Dr. Müller ve Pastör Enstitüsü'nden Dr. Lepine, gribe yol açan iki tür virüs saptadılar.

Amerikalı boksör Joe Louis, 12 yıl dünya ağır siklet boks şampiyonu olduktan sonra boksu bıraktı. Louis, 71 maçta sadece 3 yenilgi aldı.

Amerikan bombardıman uçağı B-50 Lucky Lady, konaklama yapmaksızın ilk defa dünya turu yaptı.

NATO kuruldu.

Bonn, Yeni Federal Almanya Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.

SSCB'de ilk atom patlaması oldu.

Mao, Çin Halk Cumhuriyeti'ni kurdu.

Demokratik Almanya Cumhuriyeti kuruldu.

İsviçreli Walter Hess ve Portekizli Antonio Egas Moniz'e Nobel Ödülü verildi.

1950

Kore Savaşı başladı.

ABD Kore'ye çıkarma yaptı. 29 Eylül'de Seul işgal edildi.

Çin birlikleri Tibet'i ilhak ettiler.

İrlandalı yazar Georges Bernard Shaw öldü.

Çin, Kore'ye müdahalede bulundu.

İki jet uçağı arasında ilk çatışma: Kore'de bir Amerikan F-86'sı, bir Rus MİG 15'ini düşürdü.

1951

SSCB yararına casuslukla suçlanan Ethel ve Julius Rosenberg çifti, ABD'de ölüme mahkum edildi.

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nun kurulmasını sağlayan anlaşma, Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, Lüksemburg ve Hollanda arasında Paris'te imzalandı.

Ürdün Kralı Hüseyin'in büyükbabası Kral İbni Hüseyin Abdullah, Kudüs'te El-Aksa Camisi'nin merdivenlerinde, Filistin'i İsrail'le paylaşmayı kabul etme kararına karşı olan aşırı dinci bir Filistinli tarafından öldürüldü.

Kaptan Cousteau, Calypso Okyanus Gemisi'yle ilk yolculuğuna çıktı. Cousteau, Mercan resiflerini incelemek üzere Kızıldeniz'e açıldı.

1952

Marshall Adaları'nda, ABD tarafından yapılan ilk hidrojen bombası patladı.

İlk bilgisayar IBM-701 piyasaya çıktı.

Fransa'yla İngiltere arasında ilk uluslararası televizyon bağlantısı kuruldu.

İngiltere Kraliçesi Elizabeth, VI. George'un yerine geçti.

Avrupa Topluluğu Savunma Anlaşması Paris'te imzalandı.

Mısır'da hükümet darbesi oldu. Kral Faruk ülkeyi terketti.

Arjantinli Evita lakaplı Eva Peron, yakalandığı kan kanserinden 33 yaşında öldü.

Ürdün Parlamentosu, Kral Tallal'ı hükümetten indirdi. Yerine 16 yaşındaki oğlu Hüseyin getirildi.

General Dwight Eisenhower, ABD Başkanı seçildi.

Fransız romancı François Mauriac, Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.

Yabancılar yararına çalışmakla suçlanan 14 Çekoslovak liderin duruşması, Prag'da yapıldı. 3 Aralık'ta 11'i ölüme, 3'ü de ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.

Alman doktor ve filozof Albert Schweitzer, Nobel Barış Ödülü'nü aldı.

1953

Tito, Yugoslavya Cumhurbaşkanı seçildi.

Stalin öldü.

Dünyanın en yüksek tepesi Everest'e ilk kez Yeni Zelanda'lı Edmund Hillary ve Nepal'li Norgay Tensing tırmandı.

SSCB yararına casusluk yapan Julius ve Ethel Rosenberg çifti öldürüldü.

Kore'de, Panmuncam Ateşkesi imzalandı. 38. Paralel'in kuzeyindeki ateşkes hattı sınır oldu. Bu savaş sırasında 24,119 Amerikalı öldü.

1954

Fransız Pierre Lepine ve Amerikalı Jonas Edward Saly, çocuk felci aşısını buldular.

Nükleer enerjiyle çalışan ilk denizaltı Nautilus, ABD tarafından suya indirildi.

Fransız Ordusu, Viet-Minh Kuvvetleri tarafından yenilgiye uğratıldı. Hindiçini Savaşı sona erdi. Fransa, Asya'dan çıktı.

ABD Yüksek Mahkemesi, devlet okullarında ırk ayrımını yasakladı.

Cenevre Antlaşmaları imzalandı: Kamboçya ve Laos, bağımsızlığını elde etti. Vietnam ikiye bölündü.

Mao Ze Tung, Çin Cumhurbaşkanı oldu.

Cezayir Savaşı başladı.

Fransız ressam Henri Matisse öldü.

Ernest Hemingway Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.

Dünyanın en büyük ABD savaş gemisi Forrestal, suya indirildi.

1955

Calder Hall'de ilk nükleer merkez açıldı.

İlk fast-food lokanta, McDonald's, ABD'de açıldı.

Hastalanan Winston Churchill, görevinden istifa etti.

Fizikçi Albert Einstein öldü.

Endonezya'nın Bandung Kenti'nde 29 ülke temsilcisinin katılımıyla yapılan konferans sona erdi.

Varşova Paktı imzalandı.

Arjantin'de Peronist Hareket'in kurucusu Juan Peron, hükümetten uzaklaştırıldı.

Ünlü ABD'li aktör James Dean, 24 yaşında öldü.

1956

SSCB'de destalinizasyon dönemi başladı. SSCB Komünist Parti 10. Kongresi'nde Nikita Kruçev, Stalin'in histerik, paranoyak ve megaloman olduğunu söyledi.

Fas, bağımsızlığını elde etti.

Tunus, bağımsızlığını kazandı.

Arthur Miller, Marilyn Monroe ile evlendi.

Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdul Nasır, Süveyş Kanalı'nı millileştirme yoluna gitti.

Bertold Brecht, 58 yaşında öldü.

İsrail, İngiltere ve Fransa askeri güçleri, Nasır'ın Süveyş Kanalı'nı millileştirmesinden sonra Mısır'a saldırdılar. 6 Kasım'da ateşkes ilan edildi. 7 Kasım'da SSCB ve ABD'nin baskılarıyla İngilizler ve Fransızlar geri çekildiler. 22 Kasım'da ateşkes imzalandı.

Sovyet zırhlı araçları, Macar ayaklanmasını bastırdı.

Eisenhower yeniden ABD Başkanı seçildi.

1957

Güney Afrika'da, Beyazlarla Siyahlar arasındaki cinsel ilişki, cezalandırılması gereken ahlak dışı bir davranış olarak nitelendirildi.

Gana, bağımsızlığını elde etti.

Roma'da AET (Avrupa Ekonomik Topluluğu) kuruldu.

ABD'li komedi sanatçısı Oliver Hardy öldü. Stan Laurel de 75 yaşında 1965'te öldü.

Haiti Başkanlık Seçimleri'ni François Duvalier kazandı.

SSCB, ilk yapay uydu Sputnik 1'i fırlattı.

Fransız yazar Albert Camus, Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.

Rus köpeği Layka, uzaya gönderilen ilk hayvan oldu.

Filim sanayisinin öncüsü Charles Pathe öldü.

1958

İlk kez Olimpiyat Kayak Sporları'nda Avusturyalı Toni Sailer, 3 şampiyonluk kazandı.

Kruçev, SSCB'nin tek taraflı olarak nükleer denemelerini durduğunu açıkladı.

Köylerde küçük sanayinin modernleştirilmesine yönelik "İleriye Doğru Büyük Atılım Hareketi" başladı. Çin'de büyük kıtlık yaratan Hareket, 15 ila 30 milyon kişinin ölümüne yol açtı.

Fransa'da General de Gaulle, devlet başkanı olarak yeniden iktidara geldi.

Alman atlet Armin Hary, 100 metreyi 10 saniyede koştu. Hary, başarısını 21 Haziran 1960'ta tekrarladı.

Fransa'da 5. Cumhuriyet, referandumla kabul edildi.

ETA (Euskadi Ta Askatasuna: Bask Yurdu ve Özgürlük) ayrılıkçı Bask hareketi kuruldu.

6 Afrika ülkesi (Moritanya, Mali, Senegal, Çad, Gabon ve Kongo-Brazzaville) bağımsızlığını elde etti.

Rus yazar Boris Pasternak, Sovyet yetkililerin baskısıyla Nobel Edebiyat Ödülü'nü reddetti.

1959

Fidel Castro, Küba'da iktidarı ele geçirdi.

Alaska, ABD'nin 49. eyaleti oldu.

İngiltere, Kıbrıs'ın bağımsızlığını ilan etti.

Dalai Lama, Tibet'in başkenti Lhassa'dan kaçarak, Hindistan'a sığındı.

Hawai, ABD'nin 50. eyaleti oldu.

1960

Mısır'da Nil Irmağı üzerinde Assuan Barajı çalışmaları başladı.

Birçok kez dünya şampiyonluğunu kazanan, İtalya ve Fransa turu galibiyetlerini alan İtalyan bisikletçi Fausto Coppi öldü.

Fransız yazar Albert Camus, geçirdiği trafik kazasında öldü.

Fas'ın Agadir Kenti'nde deprem oldu: 14 bin kişi öldü.

Güney Afrika'da, Siyahlara, ülke içinde pasaport uygulaması getirilmesinden sonra ayaklanma çıktı.

Brezilya'nın yeni başkenti Brasilia oldu.

ABD U2 tipi keşif uçağı, SSCB üzerinde Sovyetler tarafından düşürüldü. Pilot Gary Powers, hapse atıldı.

Doğum kontrol hapı, ABD'de satışa sunuldu.

Kongo, bağımsız cumhuriyet oldu.

İngiltere, Nijerya'ya bağımsızlığını verdi.

John Fitzgerald Kennedy, ABD'de 35. başkan seçildi.

1961

Belçika Kongosu'nun ilk başbakanı Afrikalı milliyetçi lider Patrice Lumumba öldürüldü.

II. Hasan, Fas kralı oldu.

Güney Vietnam'da Ngo-Dinh-Diem, cumhurbaşkanı seçildi.

Yahudilerin katledilmesiyle suçlanan eski SS lideri Adolf Eichmann hakkında dava açıldı. Arjantin'e sığınan Eichmann, İsrail İstihbarat Servisi tarafından kaçırıldı. 15 Aralık'ta ölüme mahkum edildi, 31 Mayıs 1962'de idam edildi.

J.F Kennedy, ABD Ordusu'nun Vietnam'a müdahale programına onay verdi.

ABD'li aktör Gary Cooper öldü.

BM Genel Sekreteri Dag Hammarskjold, Kongo'dan ayrılarak bağımsızlığını ilen eden Katanga Eyaleti Başbakanı Moise Tshombe ile görüşmelerde bulunmak üzere Kongo'ya giderken uçağın düşmesi sonucu öldü.

Adenauer, Batı Almanya Başbakanı seçildi.

SSCB ile Arnavutluk arasındaki diplomatik ilişkiler koptu.

1962

Ünlü müzik topluluğu Beatles, ilk plağının kaydını yaptı.

Ünlü modacı Yves Saint Laurent, ilk defilesini sundu.

Fransa ve Cezayir, Evian Antlaşması'nı imzaladılar. Cezayir Savaşı sona erdi.

Marilyn Monroe ölü bulundu.

Güney Afrikalı siyah lider Nelson Mandela tutuklandı.

SSCB'nin Küba'ya silah göndermeye devam etmesi üzerine ABD, Ada'nın bir bülümünü abluka altına aldı.

ABD Başkanı Kennedy, Beyaz Saray ile Kremlin arasında doğrudan bir telefon hattı yerleştirilmesini önerdi. Hat, 3 Ağustos 1963'de açıldı.

Amerikalı yazar John Steinbeck, Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.

1963

Fransa ve Almanya arasında Elysee Antlaşması imzalandı.

Sahra Çölü'nde Fransa, atom bombası denedi.

Afrika Birliği Örgütü (OAU) kuruldu.

Sovyet Valentina Tereçkova, uzaya giden ilk kadın oldu.

Martin Luther King, ırk ayrımına karşı Washington'da başlatılan yürüyüşte 200 bin göstericiye önderlik yaptı.

Bin Bella, Cezayir cumhurbaşkanı seçildi.

J.F. Kennedy, Dallas'ta öldürüldü.

Jack Ruby, Kennedy'nin katili Lee Harvey Oswald'ı öldürdü.

1964

Amerikalı boksör Cassius Clay, ilk ağır siklet boks şampiyonluğunu kazandı.

Hindistan Başbakanı Jawaharlal Nehru, 74 yaşında öldü.

Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) kuruldu.

Güney Afrikalı siyah lider Nelson Mandela, ömür boyu hapse mahkum edildi.

James Bond'un babası, yazar Ian Fleming öldü.

ABD Vietnam'a girdi.

Çin, ilk nükleer bombasını patlattı.

Arabistan'da Faysal, kendini kral ilan etti.

Lyndon Johnson, ABD Başkanı seçildi.

1965

Winston Churchill öldü.

İlk kez Sovyet kozmonot Aleksay Leonov, Uzay'da yürüdü.

Pakistan'da kasırgalar çıktı: 12 ila 30 bin kişi öldü.

Marcos, Filipinler Devlet Başkanı oldu.

Zaire'de General Mobotu darbeyle iktidara geldi.

1966

İndira Gandhi, Hindistan Başbakanı oldu.

SSCB'de Leonid Brejnev, Komünist Partisi Genel Sekreteri oldu.

Nijerya'da General Gowon, ülke denetimini ele geçirdi.

Çin'de kültür devrimi başladı.

1970'te ayrılan Beatles Grubu, son konserini verdi.

ABD'li sinema ve televizyon yapımcısı Walt Disney öldü.

1967

Eyadema, Togo'da yönetimi ele geçirdi.

Apollo Uzay Aracı'nın bir fırlatma provası sırasında çıkan yangında, 3 amerikalı astronot yaşamını yitirdi.

1945'te nükleer bombayı icat eden Amerikalı fizikçi Julius Robert Oppenheimer öldü.

Torrey Canyon Petrol Gemisi, karaya oturdu.

Yunanistan'da albayların diktatörlük dönemi başladı.

Rus kozmonot Komarov, Soyuz I Uzay Aracı'nın Dünya'ya dönüşü sırasında öldü.

6 Gün Savaşı sonunda İsrail; Sina, Golan, Kudüs'ün doğusu, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni işgal etti.

5 Güneydoğu Asya Ülkesi (Endonezya, Malezya, Filipinler, Singapur ve Tayland) arasında ekonomik işbirliğini başlatan ASEAN kuruldu.

Küba Devrimi'nin önderlerinden Ernesto ''Che''Guevara öldü.

BM, İsrail'in işgal ettiği toprakları boşaltmasını öngören 242 sayılı kararı kabul etti.

Güney Afrika'da, Doktor Christian Barnard tarafından, ilk kalp nakli yapıldı.

Çavuşesku, Romanya Devlet Başkanı oldu.

1968

Dünyanın sesten hızlı (Süpersonik) ilk Tupolev Tu 144 yolcu uçağı uçtu.

Fransa'da ''68 kuşağı''öğrenci hareketleri başladı.

ABD'de yurttaş hakları hareketine öncülük eden siyah din adamı Martin Luther King, 39 yaşında öldürüldü.

Los Angeles'ta, Senatör Robert Kennedy öldürüldü.

San Sebastian'da öldürülen polis, Jose Pardines Azcay, ayrılıkçı Bask örgütü ETA'nın ilk kurbanı oldu.

Alman fizikçi Otto Hahn yaşamını yitirdi.

Sovyet tankları Prag'a girdi.

1932- 1968 yılları arasında Portekiz'i yöneten Salazar, beyin kanamasından öldü.

Richard Nixon, ABD Başkanı seçildi.

İsrailli bir komando, Beyrut'ta 13 sivil uçağı yoketti. De Gaulle, İsrail'de savaş silahlarına ambargo uygulamaya karar verdi.

1969

İki Sovyet uzay gemisi Soyuz IV ve Soyuz V, Uzay'da ilk defa kenetlenmeyi başardı.

El-Fetih Hareketi'nin lideri Yaser Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü Başkanlığı'na seçildi.

Suriye'de 1971'de devlet başkanı olan Hafız Esad, hükümet darbesi yaptı.

Tartışmalı bir futbol maçı nedeniyle San Salvador Birlikleri, Honduras'a girdi, Birlikler 29 Temmuz'da Honduras'tan ayrıldı.

İnsanoğlu ilk defa Ay'da. Amerikalı Neil Armstrong ve Edwin Aldrin, Ay üzerinde yürüdüler.

Libya'da, Muammer Kaddafi'yi iktidara getiren hükümet darbesi yapıldı.

Almanya'da Willy Brandt, şansölye oldu.

Golda Meir, İsrail Başbakanı oldu.

1970

Kamboçya'da, ABD yanlısı Mareşal Lon Nol, Prens Norodom Sihanouk'u devirdi.

Avusturya'da Bruno Kreisky, başbakan oldu.

ABD ve müttefikleri, Güney Vietnam'a askeri müdahalede bulundu.

Peru'da deprem oldu, 64 bin kişi öldü.

Portekiz'i 38 yıl yöneten Salazar öldü.

Şili'de başkanlık seçimlerini, Salvador Allende kazandı.

Amman'da Ürdün ve Filistin Kuvvetleri arasında kanlı çatışmalar meydana geldi. 3 binden fazla insan öldü.

Şili'de Salvador Allende, devlet başkanı oldu.

Pakistan'da kasırga ve deprem dalgası. 500 binden fazla insan öldü.

Rus yazar Alexandre Soljenitsin, Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı, ancak bir daha SSCB'ye alınmayacağından çekinerek Stockholm'deki ödül törenine katılmadı.

1971

ABD, Laos'a askeri müdahalede bulundu.

ABD'li sinema yönetmeni Stanley Kubrick'in ''Otomatik portakal''filmi gösterime girdi.

Mısır'daki Assouan Barajı açıldı.

Uganda'da, Idi Amin Dada, darbe yaptı.

Mozambik'te kasırga: 30 bin kişi öldü.

Haiti Devlet Başkanı François Duvalier öldü, yerine oğlu Jean-Claude Duvalier geçti.

Jazzın kralı Louis Armstrong öldü.

Fas'ta Kral II.Hasan'a suikast girişiminde bulunuldu.

Nikita Kruşçev öldü.

Macar Kardinal Mindsently, gönüllü olarak 15 yıl Budapeşte'deki ABD Büyükelçiliği'nde kaldıktan sonra Vatikan'a geldi.

Çin, BM'ye üye oldu.

Hindistan'da kasırga, 35 bin kişi öldü.

Hindistan, Bangladeş'in bağımsızlığını tanıdı.

Pakistan, Hindistan ile girdiği 15 günlük savaştan yenik ayrıldı.

Kurt Waldheim, BM Genel Sekreteri seçildi.

1972

İngiltere, İrlanda, Danimarka ve Norveç, Avrupa Ekonomik Topluluğu'na katılma kararını imzaladı.

İlk asker silahları sınırlama anlaşması olan Salt 1 imzalandı.

Burundi'de kabileler arası anlaşmazlık, 300 bin kişinin ölümüyle sonuçlandı.

İki Amerikalı gazeteci, Watergate Skandalı'nı ortaya çıkardı, 8 Ağustos 1974'te Richard Nixon istifaya zorlandı.

Hollanda'nın Philips Firması, ilk video-diski tanıttı.

Münih Olimpiyatlarının onbirinci gününde Filistinli eylemciler, İsrailli atletleri rehin aldı. Düzenlenen operasyonda, 11 İsrailli atlet, 4 Filistinli ve bir Alman polis öldü.

Münih Olimpiyatlarında, Amerikalı yüzücü Mark Spitz, 7 altın madalya aldı ve 7 dünya rekoru kırdı.

Richard Nixon, tekrar ABD Başkanlığı'na seçildi.

Nikaragua'da deprem nedeniyle 11.600 kişi öldü.

1973

Danimarka, İngiltere ve İrlanda, Avrupa Ekonomik Topluluğu'na katıldı.

ABD ile Vietnam arasında, ateşkes anlaşması imzalandı, son ABD Kuvvetleri Vietnam'ı 29 Mart'ta terketti.

Ünlü ressam Pablo Picasso, 91 yaşında öldü.

İsrailli bir komando, Beyrut'ta, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün 3 önemli yöneticisini öldürdü.

Libya Havayolları'na bağlı Boeing 727 tipi bir uçak, İsrailliler tarafından düşürüldü, 112 yolcudan 105'i öldü.

Henry Kissinger, ABD Dışişleri Bakanı oldu.

11 Eylül: Şili'de darbe, Devlet Başkanı Salvador Allende öldü. Pinochet, iktidara geldi.

İki Almanya da, Birleşmiş Milletler'e alındı.

Juan Peron, İspanya'dan ülkesi Arjantin'e döndü ve tekrar devlet başkanı oldu.

9 kez Olimpiyat şampiyonu olan Finlandiyalı atlet Paavo Nurmi öldü.

4. İsrail-Arap Savaşı çıktı.

ABD Başkan Yardımcısı Spiro Agnew, istifa etti.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), petrol fiyatlarını %70 arttırmaya karar verdi. İlk petrol şoku.

İspanya Başbakanı Amiral Luis Carrero Blanco, Madrid'de ETA tarafından öldürüldü.

1974

Alexandre Soljenitsin, SSCB vatandaşlığından çıkarılarak ülke dışına sürüldü.

Alman Başbakan Willy Brandt, çalışma arkadaşlarından birinin tutuklanması nedeniyle istifa etti, yerine Helmut Schmidt geçti.

Valery Giscard d'Estaing, Fransa Devlet Başkanı oldu.

Jazzın önde gelen isimlerinden Duke Ellington, 75 yaşında öldü.

İsveçli tenisçi Björn Borg, 18 yaşında Roland-Garros Turnuvası'nı kazandı.

Arjantin'de Juan Peron öldü, yerine Isabel Peron geçti.

Hindistan Topraklarının üçte ikisi, sel yüzünden sular altında kaldı.

Makarios'u kaçmaya zorlayan Yunan Askerleri darbe yaptı.

Türkiye, Kıbrıs'ta barış harekâtını gerçekleştirdi.

Belçikalı bisikletçi Eddy Merckx, Fransa Bisiklet Turu'nu 5. kez kazandı, başka hiçbir bisikletçi, bu başarıya ulaşamadı.

Yaser Arafat, ilk kez BM Genel Toplantısı'nda konuştu.

Yunanistan'da, monarşi kalktı.

1975

Suudi Arabistan Kralı Faysal Bin Abdülaziz, yeğenlerinden biri tarafından öldürüldü.

Lübnan'da iç savaş çıktı, 14 yıl süren savaş nedeniyle 100 binden fazla insan yaşamını yitirdi.

Kızıl Khmerler, Phnom Penh'e saldırı düzenlediler ve Demokratik Kampuçya Hükümeti'ni kurdular.

Vietnam savaşı sona erdi, Saygon kurtuldu.

Uzay'da Amerikan ve Sovyet kozmonotları ilk kez buluştu, Soyuz XIX ve Apollo adlı uzay kapsülleri kenetlendi.

Avrupa Güvenliği ve İşbirliği Konferansı sonucunda "Nihai Senet" imzalandı.

Batı Sahra, Fas ve Moritanya arasında paylaştırıldı, Cezayir protesto etti.

SSCB, 1975 Nobel Barış Ödülü sahibi, insan hakları savunucusu ve fizikçi Andrei Saharov'a vize vermeyi reddetti.

1976

Steve Jobs ve Steve Wozmiac, ilk kişisel bilgisayar Apple'i gerçekleştirdiler.

İngiliz romancı Agatha Christie, 86 yaşında öldü.

Guatemala'da deprem oldu, 24 bin kişi öldü.

Arjantin'de hükümet darbesi oldu. ''Kirli Savaş''başladı.

Güney Afrika'da Soweto Bölgesi'nde siyahlar Apartheid Rejimi'ne karşı ayaklandılar. Ayaklanmada 3 ay içinde yüzlerce kişi hayatını kaybetti.

Portekiz'de General Antonio Ramalho Eanes, ilk serbest seçimlerde cumhurbaşkanı seçildi.

Çin'in Tangşan Kenti'nde şiddetli deprem oldu. Batılı uzmanlara göre depremde 700 bin, resmi kaynaklara göre 242 bin kişi öldü.

Çin Devlet Başkanı Mao öldü.

Jimmy Carter, ABD Başkanı seçildi.

Amerikalı Milton Friedman, Nobel Ekonomi Ödülü'nü aldı.

1977

SSCB, SS20 füzelerini Doğu Avrupa'ya yerleştirdi.

Sovyet Birliklerinin askeri müdahalesiyle engellenen ''Prag Baharı''olarak bilinen 1968'deki reform girişimlerine katılan 261 aydın ve siyaset adamı, 77 Şartı'nı yayınladılar.

Elvis Presley, 42 yaşında öldü.

Yunanistan'ın ünlü sopranosu Maria Callas, yaşamını yitirdi.

Jean Bedel Bokassa, kendisini Orta Afrika Cumhuriyeti İmparatoru ilan etti.

1978

İsrail Güney Lübnan'ı işgal etti.

İtalya'da Kızıl Tugaylar, Hıristiyan Demokrat Partisi lideri Aldo Moro'yu Roma'dan kaçırdı. Moro'nun cesedi, 9 Mayıs'ta Roma'da bulundu.

İsrail ve Mısır, ABD'nin himayesinde Camp David'de barış anlaşması imzaladılar.

Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı Menahem Begin, Nobel Barış Ödülü aldılar.

1979

ABD Temsilciler Meclisi, SALT II (Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri) anlaşmalarını onaylamadı.

Vietnam Ordusu, Pol Pot'u, Phnom Penh'ten kovdu.

İmam Humeyni, 16 yıllık sürgünden sonra Tahran'a döndü. 11 Şubat'ta İran İslam Cumhuriyeti ilan edildi.

Şadli Bin Cedid, Cezayir Cumhurbaşkanı seçildi.

Avrupa ortak para birimi ECU, yürürlüğe girdi.

Eski Pakistan Cumhurbaşkanı Zülfikar Ali Butto idam edildi.

Muhafazakar Margaret Thatcher, İngiltere'nin ilk kadın başbakanı seçildi.

Hindistan'da bir baraj yıkıldı. 35 bin kişi öldü.

Hindistan Genel Valisi Lord Mountbatten, IRA tarafından öldürüldü.

Tahran'da aşırı dinci öğrenciler, New York'ta tedavi gören eski İran Şahı'nın geri dönmesi için 52 Amerikalıyı ABD Büyükelçiliği'nde rehin aldılar. Rehineler 20 Ocak 1981'de kurtuldular.

Sovyet Birlikleri, Afganistan'a girdi.

1980

Senegal Devlet Başkanı Leopold Sedar Senghor, görevinden istifa etti. Afrika'da ilk kez bir devlet başkanı kendi iradesiyle iktidardan ayrılmış oldu.

Yeni bir hastalık belirlendi: AIDS.

Bani Sadr, İran İslam Cumhuriyeti Başkanı seçildi.

Mısır'ın başkenti Kahire'de İsrail Büyükelçiliği açıldı.

Yugoslavya Cumhurbaşkanı Josip Broz, 87 yaşında öldü.

Fransız düşünür ve yazar Jean-Paul Sartre öldü.

Aralarında Batı Almanya ve ABD'nin de bulunduğu 56 ülke, 1981 yazında Moskova'da oynanacak Olimpiyat Oyunları'nı boykot edeceklerini açıkladılar.

Kölelik sisteminin son uygulayıcılarından Moritanya, bu sistemi resmen kaldırdı.

Kahire Askeri Hastanesi'nde yatan eski İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi öldü.

İsrail Parlamentosu Knesset, yeniden birleşen Kudüs'ün İsrail'in başkenti olmasına karar verdi. Filistin'in özerkliği için görüşmelere başlayan Mısır, protesto amacıyla temaslarını kesti. BM Güvenlik Konseyi 20 Ağustos'ta, bu kentteki büyükelçiliklerin Tel-Aviv'e taşınması için çağrıda bulundu.

Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, 1975'te Cezayir'de İran ile imzalanan anlaşmayı geçersiz ilan etti. 22 Eylül'de Irak Ordusu İran'a saldırdı. İki taraf da karşılıklı hava saldırısına başladı.

İran-Irak savaşı başladı.

Cumhuriyetçi Ronald Reagan, ABD'nin 40. Başkanı seçildi.

İtalya'nın güneyinde deprem oldu. Depremin bilançosu: 2916 ölü, 8800 yaralı, 250 bin evsiz.

Ünlü Beatles grubu üyesi John Lennon, bir akıl hastası tarafından öldürüldü.



1981

Cezayir'in Başkenti'nde ABD, Tahran'daki 52 rehinenin serbest bırakılması için İran'a 10 milyar dolar vermeyi kabul etti.

Kosova'da, ilk öğrenci gösterileri başladı.

Fransa'da 5. Cumhuriyet'in kuruluşundan sonra ilk kez Sosyalist Parti'den François Mitterand, cumhurbaşkanı seçildi.

Papa Jean-Paul II'ye, St-Pierre Meydanı'nda suikast girişiminde bulunuldu.

İsrail Hava Kuvvetleri, Fransa'nın gönderdiği Osirak Reaktörü'nü barındıran, Irak'taki Tamuz Nükleer Araştırma Merkezi'ne saldırdı.

Vietnam'da çıkan tayfunda 200 bin kişi öldü.

Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat, Ekim 1973 İsrail-Arap Savaşı anısına düzenlenen askeri geçit töreni sırasında, aşırı dinciler tarafından öldürüldü.

General Jaruzelski, Polonya Başbakanı, Savunma Bakanı ve İşçi Partisi 1. Sekreteri oldu.

İsrail, Golan Tepeleri'ni işgal etti.

1982

İngiliz Yönetimi ve Vatikan arasında 1531'de kesilen diplomatik ilişkiler yeniden kuruldu.

Müslüman Kardeşler Örgütü, Suriye'de ayaklanma başlattı, yaklaşık 30 bin kişi öldü.

İngiltere ve Arjantin arasında, Falkland Savaşı çıktı.

İsrail, 15 yıl önce işgal ettiği Sina Yarımadası'ndan çekildi.

İsrail Birlikleri Lübnan'a girdiler ve Beyrut'u kuşattılar.

Lübnan Devlet Başkanı Beşir Cemayel, seçimle görev başına geldikten 22 gün sonra Beyrut'ta düzenlenen bombalı bir saldırı sonucu, 19 kişiyle birlikte öldü. Bir hafta sonra, yerine kardeşi Emin Cemayel geçti.

Yüzlerce sivil Filistinli, Sabra ve Şatila'daki kamplarda, Hıristiyan Falanjist militanlar tarafından katledildi. Bölge İsrail Ordusu'nun denetimi altındaydı.

Helmut Kohl, Batı Almanya Başbakanı oldu.

Tahran'da patlayıcı yerleştirilen bir kamyon havaya uçtu. 60 kişi öldü, 700 kişi yaralandı.

İspanya'da ilk defa, bir sol parti iktidara geldi, Felipe Gonzales'in İspanyol Sosyalist İşçi Partisi, ezici bir üstünlükle seçimleri kazandı.

18 yıldan beri SSCB'nin bir numaralı ismi Devlet Başkanı Leonid Brejnev öldü, yerine Yuri Andropov geçti.

Polonya'da liman işçilerinin lideri Lech Walesa, 11 ay gözaltında kaldıktan sonra serbest bırakıldı.

Felipe Gonzales, İspanya'da ilk sosyalist hükümeti kurdu.

1983

Pershing 2 Füzeleri, İngiltere'de SSCB'ye karşılık olarak konuşlandırıldı.

ABD Başkanı Ronald Reagan, Stratejik Savunma Girişimi (SDI) programını ortaya attı. SSCB'nin kıtalararası balistik füzelerini uçuşlarının çeşitli aşamalarında yoketmeye yönelik bir program olan SDI daha sonra ''Yıldız Savaşları''adını aldı.

ABD'de siyah Harold Washington, Chicago Belediye Başkanlığı'na seçildi.

Lübnan'ın Beyrut Kenti'nde ABD Büyükelçiliği'ne bir otomobille intihar saldırısı düzenlendi, 17'si Amerikalı 63 kişi öldü.

Rotasından sapıp, SSCB hava sahasına giren Kore Havayolları'na ait Boeing 747 tipi bir uçak, Sovyetler tarafından düşürüldü, uçakta 269 kişi bulunuyordu.

Polonyalı lider Lech Walesa, Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

Beyrut'ta patlayıcı yüklü 2 kamyon, Barış Gücü Karargahı'na düzenlenen intihar saldırısında havaya uçtu. 241 Amerikalı denizci ve 58 Fransız asker öldü.

Arjantin'de demokrasi geri geldi, Sosyal-Demokrat Parti lideri Raul Alfonsin, devlet başkanı oldu.

Lübnan'ın Tire Kenti'ndeki İsrail Karargahı'nda patlayıcı yüklü bir araç havaya uçtu, 62 kişi öldü.

Yaser Arafat ve 4 bin Filistinli, Trablus'u terketti.

1984

SSCB Komünist Partisi Genel Sekreteri ve Devlet Başkanı Yuri Andropov öldü.

Los Angeles Olimpiyat Oyunları'nda, Amerikalı zenci atlet Karl Lewis, 4 altın madalya kazandı.

Hindistan Başbakanı Indra Gandhi öldürüldü.

Ronald Reagan, tekrar ABD Başkanlığı'na seçildi.

Hindistan'ın merkezindeki Bhopal Kenti'ndeki Amerikan Union Carbide Şirketi'nin bir fabrikasındaki gaz kaçağı yüzünden ilk anda 1.750 kişi öldü. Bu felaket nedeniyle ölenlerin sayısı yaklaşık 7 bin kişiye ulaştı.

Güney Afrikalı zenci piskopos Desmond Tutu, Nobel Barış Ödülü aldı.

1985

Mihail Gorbaçov, Komünist Parti Genel Sekreterliği'ne seçildi.

Belçika'nın Heysel Stadı'nda, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası finali için, İtalya'nın Juventus ve İngiltere'nin Liverpool takımları arasında yapılacak karşılaşma öncesinde İngiliz holiganlar, İtalyan taraftarlarına saldırdılar, olaylarda 39 kişi öldü.

Japon Havayolları'na ait Boeing 747 tipi bir uçak, Tokyo-Osaka hattında seyrederken düştü. Kazada 520 kişi hayatını kaybetti.

4 Filistinli, İskenderiye Limanı'ndan açılan İtalyan yolcu gemisi Achille Laura'yı kaçırdı. 480 kişiyi rehin alan ve bir Amerikalı Yahudi'yi öldüren korsanlar, 2 gün sonra Mısırlı yetkililere teslim oldular.

Kolombiya'daki Nevado Del Ruiz Yanardağı'nın patlaması sonucu 25.000 kişi öldü.

Malta'nın başkenti Valetta'da Mısırlı komandolar, önceki gün hava korsanları tarafından kaçırılan bir uçağa operasyon düzenlediler. 61 kişi öldü, 26 kişi yaralandı ve 1'i korsan 12 kişi kurtuldu.

Arjantin'de Alfonsin'in, 1976-1982 yılları arasındaki Malouine Savaşı'nda 1.500 kişinin ölümü ve 9.000 kişinin kaybolmasıyla ilgili olarak açtığı dava sonuçlandı. General Videla ve Amiral Massera, ömür boyu ağır hapis cezasına çarptırıldılar.

1986

İspanya ve Portekiz, AET'ye katıldılar.

Mario Soares, Portekiz Devlet Başkanlığı'na seçildi.

Filipinler Devlet Başkanı Marcos, Honolulu'ya kaçtı. Corazon Aquino, devlet başkanlığına seçildi.

İsveç Başbakanı Olof Palme, Stockholm'de öldürüldü.

F-11 tipi 18 Amerikan bombardıman uçağı, Trablus'taki askeri mevzileri bombaladı. Aralarında Kaddafi'nin evlat edindiği 15 aylık kızının da bulunduğu 37 kişi öldü.

Çernobil Nükleer Santrali'nde kaza meydana geldi. 30 kişi öldü. Çevrede oturan 48 bin kişi tahliye edildi.

Avusturya'da Kurt Waldheim, Hitler'in ordusunda görev yaptığının ortaya çıkmasına rağmen devlet başkanlığına seçildi.

Wole Soyinka, Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı. Soyinka, bu ödülü kazanan ilk Afrikalı oldu.

ABD'de İran-gate skandalı patladı. Bazı üst düzey yöneticiler, İran'a silah satmakla ve Nikaragualı isyancılara finansman sağlamakla suçlandı.

1987

ABD, SSCB'nin önerisini kabul etti, Asya ve Avrupa'da konuşlandırılmış ve menzili 500-5 bin 500 kilometre olan bütün füzeler imha edildi.

25 bin İranlı hacı, Mekke'deki büyük Camii'nin yollarını tıkadılar ve Suudi Arabistan güvenlik güçleriyle çatıştılar, 402 kişi öldü.

Nükleer dönemin ilk gerçek silahsızlanma anlaşması olan Washington Antlaşması imzalandı.

1988

SSCB Devlet Başkanı Gorbaçov, Cenevre'de Afganistan ve Pakistan arasında imzalanan anlaşma uyarınca, Sovyet Birlikleri'nin 15 Mayıs'tan itibaren 10 ay içinde Afganistan'dan çekileceğini açıkladı.

290 kişi taşıyan İran Havayolları'na ait A-300 tipi bir yolcu uçağı, Körfez'deki ABD Donanması tarafından yanlışlıkla düşürüldü.

Doping yaptığı tespit edilen Kanadalı sprinter Ben Johnson'un, Seul Olimpiyatları'nda kazandığı altın madalya geri alındı. Johnson 100 metrede dünya rekoru kırmıştı.

George Bush, ABD Başkanı oldu.

Ermenistan'da deprem oldu, 35 bin kişi öldü ve 500 bin kişi evsiz kaldı.

Frankfurt-Londra-New York hattında uçan, Pan Am Havayolları'na ait Boeing 747 tipi uçak, İskoçya'nın Lockerbie Kasabası'nın üzerinde infilak etti. Uçakta bulunan 270 kişi öldü. BM, suçlu bulduğu Libya'ya, hava ambargosu uygulamaya başladı.

1989

Japonya İmparatoru Hirohito öldü, yerine oğlu Akihito geçti.

İspanyol sürrealist ressam Salvador Dali öldü.

Belgrad Yönetimi, Kosova'nın özerkliğini ortadan kaldırdı. Bölgede yapılan gösterilerde 24 kişi öldü.

Paraguay'da 1954'ten beri iktidarda olan diktatör Stroessner, General Rodriguez tarafından devrildi.

İran dini lideri Humeyni, Hindistan kökenli İngiliz yazar Salman Ruşdi hakkında ''Şeytan Ayetleri''adlı kitabı dolayısıyla ölüm fetvası yayınladı.

SSCB'de, 1917'den beri ilk milletvekili seçimleri yapıldı.

İran dini lideri Humeyni öldü.

Polonya'da ilk demokratik seçimler yapıldı. Todeusz Mazowiecki, başbakan oldu.

Çin'de, Tiananmen Olayları meydana geldi.

Polonya'da, General Jaruzelski, devlet başkanlığına seçildi, ancak yerini 9 Aralık'ta Lech Walesa'ya bıraktı.

Fransız Şirketi UTA'nın DC-10 tipi bir uçağı Nijer'deki Tenere Çölü üzerinde infilak etti. 170 kişi öldü. 8 yıl sonra Fransız yargıç Jean-Louis Brugiere, resmi olarak Libya gizli servisinin de olaylara karıştığını açıkladı.

Dalay Lama, Nobel Barış Ödülü'nü kazandı.

Berlin Duvarı yıkıldı.

ABD, Panama'ya askeri müdahalede bulundu ve General Manuel Antonio Noriega tutuklandı.

Romanya'da Diktatör Nikolai Çavuşesku devrildi ve eşiyle birlikte idam edildi.

Çekoslavakya Devlet Başkanlığı'na, Vaclav Havel getirildi.

1990

27 yıl tutsak kalan Güney Afrikalı siyah lider Nelson Mandela, özgürlüğüne kavuştu.

Nikaragua Devlet Başkanlığı'na, Violeta Chamorro seçildi.

Litvanya, bağımsızlık ilan etti.

İran'ın kuzeybatısındaki Gilan ve Zandjan Bölgelerinde deprem oldu, 40 bin kişi öldü.

Saddam Hüseyin'in birlikleri Kuveyt'i işgal etti.

İki Almanya birleşti.

1991

Körfez Savaşı başladı, 28 Şubat'ta Irak'ın yenilgisiyle sona erdi.

Hindistan eski Başbakanı Rajiv Gandhi öldürüldü.

Yugoslavya'da iç savaş başladı, Slovenya ve Hırvatistan tek yanlı olarak bağımsızlık ilan ettiler.

Gorbaçov'a darbe girişiminde bulunuldu.

Birmanya'da muhalefet yöneticilerinden Aung San Suu Kyi, Nobel Barış Ödülü aldı.

Kamboçya ile ilgili maddelerin yeraldığı Paris Antlaşması imzalandı.

Yakındoğu'da barış amacıyla yapılan Madrid Konferansı başladı.

Lübnan'da, İslami Cihad Örgütü tarafından 2.454 gün esir tutulan Amerikalı gazeteci Terry Anderson, serbest bırakıldı.

Gürcistan dışındaki 11 devlet tarafından imzalanan bir anlaşmayla SSCB'ye son verildi. Bağımsız Devletler Topluluğu kuruldu, Devlet Başkanı Gorbaçov, 4 gün sonra istifa etti.

1992

Cezayir'de, seçimlerin birinci turunu İslami Selamet Cephesi'nin (FIS) ezici çoğunlukla kazanması üzerine ikinci tur iptal edildi.

Salvador'da gerillalar ve hükümet arasında barış anlaşması imzalandı, iç savaş 75 bin kişinin ölümüne neden oldu.

Maastricht Antlaşması imzalandı. AET, AB adını aldı.

İtalya'da ''Temiz Eller''soruşturması başladı.

İsveç sosyalist modelinin babası eski bakan Gunnar Strang öldü.

Saraybosna kuşatıldı, Bosna-Hersek Savaşı başladı.

Marlene Dietrich öldü.

Cezayir Devlet Başkanı Muhammed Budiaf, Annaba'da bir söylev verirken vurularak, öldürüldü.

Bill Clinton, ABD Başkanlığı'na seçildi.

ABD Birlikleri, Somali'ye çıkarma yaptı.

1993

Kamboçya'da, 25 yıldan beri ilk kez, BM'nin koruyuculuğunda düzenlenen ilk demokratik seçimler yapıldı.

Belçika Kralı Baudoin öldü.

Oslo'da gizli görüşmeler yapan FKÖ ve İsrail Yönetimi, Filistin'e özerklik tanıyan bir bildiri imzaladılar. Beyaz Saray'da Yaser Arafat ve İzak Rabin el sıkıştılar.

1994

Meksika'daki Chiapas Yerlileri isyan ettiler.

Ruanda'nın başkenti Kigali'de içinde bulundukları arabanın havaya uçması sonucu Hutu etnik çoğunluğuna mensup Ruanda Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana ve Burundi Devlet Başkanı Cyprien Ntaryamira öldü. Ertesi gün Hutu etnik grubu, tüm ülkede katliamlar yaptı. Nisan-Temmuz aylarında Tutsi soykırımı ve muhalefetteki Hutuların öldürülmesiyle yaklaşık 800 bin kişi hayatını kaybetti.

Güney Afrika Cumhuriyeti'nde her ırktan insanın katıldığı ilk seçimler yapıldı.

Manş Denizi'nin altındaki tünel açıldı.

Yaser Arafat, Filistin Toprakları'na geri döndü ve Gazze'de Filistin Özerk Yönetimi'ni kurdu.

Alexandr Soljenitsin, 20 yıl ABD'de sürgünde kaldıktan sonra Rusya'ya döndü.

Ürdün, Mısır'dan sonra İsrail'le bir barış anlaşması imzalayan 2. Arap Ülkesi oldu.

1995

Polonya'da, Lech Walesa, başkanlık seçimlerini kaybetti. Aleksandr Kwasniewski, devlet başkanı oldu.

İsrail Başbakanı İzak Rabin, Tel-Aviv'de bir Yahudi tarafından öldürüldü.

ABD'nin Dayton Eyaleti'nde tasarlanan ve 14 Aralık'ta Paris'te Franjo Tudjman, Slobodan Miloseviç ve Alia İzzetbegoviç'in imzaladıkları anlaşma, Bosna Savaşı'na son verdi.

1996

İsrail'de, Binyamin Netanyahu'nun partisi iktidara geldi ve Arap Ülkeleriyle imzalanan barış anlaşmalarını durdurdu.

Burundi'de, Binbaşı Pierre Buyoya, darbe yaptı.

Taliban milisleri, Kabil'i zaptettiler.

Peru'nun başkenti Lima'daki Japonya Büyükelçiliği'nde, aralarında 30 diplomat ve 2 Perulu bakanın da bulunduğu 683 kişi, Tupac Amaru Devrimci Hareketi Mensupları tarafından rehin alındı. 22 Nisan 1997'de Peru askerlerinin düzenlediği harekatla olay sonuçlandı. 17 kişi öldü.

Guatemala'da hükümet ve devrimci gerillalar arasında, 36 yıl süren ve 100 bin kişinin ölümüne sebep olan iç savaştan sonra barış anlaşması imzalandı.

1997

İngiltere'de, Tony Blair liderliğindeki İşçi Partisi, seçimleri kazandı.

Mobutu devrildi. Zaire, Kongo Demokratik Cumhuriyeti adını aldı.

Hong Kong, Çin Yönetimi'ne devroldu.

Mısır'ın Luksor Kenti'nde 68 kişi, aşırı dincilerin saldırısında hayatını kaybetti.

Galler Prensesi Diana, Dodi El Fayed'in de içinde bulunduğu aracın kaza yapması sonucu öldü.

1998

Sırp Kuvvetleri, Kosovalı Arnavutlara saldırı düzenlemeye başladılar.

Kanadalı yönetmen James Cameron'un ''Titanic''filmi 11 dalda Oscar aldı ve sinema tarihinin gişe hasılatı en yüksek filmi oldu.

Kuzey İrlanda'daki Katolik ve Protestanlar arasında Belfast'ta barış anlaşması imzalandı.

Kızıl Kmerler'in lideri Pol Pot öldü.

Hindistan, 5 nükleer deneme yaptı.

Brüksel'de EURO, Yunanistan, İngiltere, İsveç ve Danimarka dışındaki AB ülkeleri tarafından kabul edildi.

ABD'de Savcı Starr, Monica Lewinsky skandalı ile ilgili raporunu yayımladı.

ABD'de Nisan'da piyasaya sürülen iktidarsızlık hapı Viagra, Avrupa'da yasallaştı.

ETA, tek yanlı ve süresiz ateşkes ilan etti.

Mitch Tayfunu, Orta Amerika'yı kasıp kavurdu. Tayfun, 26 bin kişinin ölümüne sebep oldu.

Lordlar Kamarası, Şilili General Augusto Pinochet'in dokunulmazlık hakkından yararlanamayacağına karar verdi.

1999

Amerikan uçakları, 6 yıldan fazla bir süre sonra ilk kez, Irak'taki uçuşa yasak bölgelerde Irak uçaklarına füze saldırısı düzenledi.

Ürdün Kralı Hüseyin öldü.

Terör Örgütü PKK'nın başı Abdullah Öcalan, Türk Güvenlik Kuvvetleri tarafından, Kenya'nın başkenti Nairobi'de yakalandı.

NATO Genel Sekreteri Solana, Yugoslavya'ya yönelik hava harekatı başlatılması emri verdi.

Almanya Parlamentosu, Berlin'de restore edilen eski parlamentosu Reichstag'da çalışmalarına başladı.

Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloseviç'i, Kosova'daki vahşetin sorumlusu olmakla suçladı.

NATO'nun Kosova'ya düzenlediği operasyon, Sırp Birliklerinin Kosova'dan çekilmesi anlaşmasıyla sona erdi.

Fas Kralı II. Hasan öldü.

Çin, nötron bombası yaptığını açıkladı.

Marmara'da 7.4 büyüklüğünde deprem meydana geldi: 17 bin 118 ölü.

Yunanistan'ın başkenti Atina'da 5,9 büyüklüğünde bir deprem oldu.

Moskova'da 9 katlı bir binaya düzenlenen saldırıda 93 kişi öldü.

Moskova'da bir apartmana düzenlenen ve arkasında aşırı dincilerin bulunduğu saldırıda 118 kişi öldü.

Tayvan'da 7.6 büyüklüğündeki depremde 2.321 kişi öldü.

Rusya, Çeçenistan Operasyonu'nu başlattı.

Pakistan'da Genelkurmay Başkanı Pervez Müşerref, yönetime el koydu.

Düzce'de 7,2 büyüklüğünde deprem oldu: 374 ölü.

Çin, ilk insansız uzay aracının denemesini yaptı.

Yargıtay, terör örgütü başı Öcalan'a verilen idam cezasını onadı.
 

Bu konuyu görüntüleyen kullanıcılar

Geri
Üst Alt