Prof. Dr. Enver Ziya Karal

Ekteki resimleri görmek için kayıt olmalısınız
Ord. Prof. Enver Ziya Karal 1906 yılında Kosova'nın Osmaniye kasabasında doğmuştur. Yüksek öğrenimini ve Doktora çalışmasını devlet bursuyla Fransa'da (Lyon Üniversitesi’nde) yaptıktan sonra 1933 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Tarih Doçenti olarak göreve başlamıştır. 1942 yılında Profesör olarak geldiği Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesi'nde Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü'nü kurmuştur.


1960 yılında Ordinaryüs Profesörlüğe yükseltilen Karal, İstanbul Harp Akademisi, Ankara Harp Akademisi, Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde Türk İnkılap Tarihi; Amerika Birleşik Devletleri'nin çeşitli üniversitelerinde ve İngiltere'de Manchester Üniversitesi'nde konuk profesör olarak Yakınçağ Osmanlı Tarihi dersleri vermiştir.


1953 yılında eşi tarih öğretmeni Fatma Karal ile birlikte devlet tarafından Atatürk'ün Selanik'te doğduğu evi müze haline getirmekle görevlendirilmiştir. Çeşitli devlet görevleri ile yurtiçi ve yurtdışı devlet temsilciliklerinin yanı sıra 1960-1961 yıllarında Kurucu Meclis üyeliği, 1961 Anayasasını hazırlayan komisyonun başkanlığı ve Türk Eğitim Derneği Başkanlığı yapmıştır. UNESCO Milli Komisyonu, Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu üyeliklerinde bulunan Karal, 1972 yılından 1982 yılındaki vefatına kadar Türk Tarih Kurumu Başkanlığı'nı yürütmüştür.


Beş ciltlik Yakınçağ Osmanlı Tarihi başta olmak üzere Atatürk, Türk Devrim Tarihi, Osmanlı Tarihi üzerine pek çok sayıda yapıtı bulunan Karal, evli ve iki çocuk babasıydı.


Bazı Kitapları:
1. Osmanlı Tarihi. IX. Cilt. İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908 - 1918); Enver Ziya Karal
TTK Yayınları; Osmanlı Tarihine ait Genel Kitaplar, 1. Dünya Savaşı, Osmanlı Tarihi; Ankara, 1999, 15.5 x 23.5 cm., XVIII+593 sayfa, Türkçe, Karton kapak, ISBN 975-16-0785-X.


2. Osmanlı Tarihi. V. Cilt. Nizam-ı Cedid ve Tanzimat Devirleri (1789 - 1856). ; Enver Ziya Karal
TTK Yayınları; Osmanlı Tarihine ait Genel Kitaplar, Osmanlı Tarihi;
Ankara , 1999, 15.5 x 23.5 cm., Türkçe, Karton kapak, ISBN 9751600170.


3. Osmanlı Tarihi. VIII. Cilt. Birinci Meşrutiyet ve İstibdat Devirleri (1876 - 1907). ; Enver Ziya Karal
TTK Yayınları; Osmanlı Tarihine ait Genel Kitaplar, Osmanlı Tarihi;
Ankara , 1995, 15.5 x 23.5 cm., Türkçe, Karton kapak, ISBN 9751600200.


4. Selim III'ün Hatt-ı Hümayunları; Enver Ziya Karal
TTK Yayınları; Osmanlı Tarihi 1600-1920, Osmanlı Tarihi;
Ankara , 1999, 15.5 x 23.5 cm., Türkçe, Karton kapak, ISBN 9751611423.


5. Atatürk ve Devrim; Enver Ziya Karal
ODTÜ Yayıncılık; Modern Türkiye ve Atatürk;
Ankara, 1998, 15.5 x 23.5 cm., 248 sayfa, Türkçe, Karton kapak, ISBN 9757064130.


6. Atatürk ve Devrim (Konferanslar ve Makaleler) 1935- 1978; Enver Ziya Karal
TTK Yayınları; Modern Türkiye ve Atatürk;
Ankara , 1980, 15.5 x 23.5 cm., 278 sayfa, Türkçe, Karton kapak.


7. Atatürk'ten Düşünceler; Derleme; Derleyen: Enver Ziya Karal
ODTÜ Yayıncılık; Modern Türkiye ve Atatürk;
Ankara, 1998, 16 x 24 cm, Türkçe, ISBN 9757064122.


8. Atatürk'ten Düşünceler; Enver Ziya Karal
MEGSB; Modern Türkiye ve Atatürk;
İstanbul , 1986, 15.5 x 23.5 cm., 188 sayfa, Türkçe, Karton kapak.


9. Fransa - Mısır ve Osmanlı İmparatorluğu (1797- 1802); Enver Ziya Karal
İÜEF Yayınları; Osmanlı Tarihi 1600-1920, Osmanlı Tarihi;
İstanbul, 1938, 15.5 x 23.5 cm., 230 sayfa, Türkçe, Ciltli.


10. Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı, 1831; Enver Ziya Karal
DİE Yayınları; İstatistik;
Ankara , 1943, 14 x 20 cm., 216 sayfa, Türkçe, Ciltli.


11. Osmanlı Tarihi VI. Cilt Islahat Fermanı Devri (1856-1861); Enver Ziya Karal
TTK Yayınları; Osmanlı Tarihine ait Genel Kitaplar, Osmanlı Tarihi;
Ankara, 1995, 15.5 x 23.5 cm., Türkçe, Karton kapak, ISBN 9751600189.


12. Osmanlı Tarihi VII. Cilt Islahat Fermanı Devri (1861-1876); Enver Ziya Karal
TTK Yayınları; Osmanlı Tarihine ait Genel Kitaplar, Osmanlı Tarihi;
Ankara, 1988, 15.5 x 23.5 cm., Türkçe, Karton kapak, ISBN 9751600197.
 
BUNLAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
ENVER ZİYA KARAL


(1906-1982)Türk tarihçisi.
Kosova'nın Osmaniye ilçesinde doğdu. Babası Agah Mehmed, annesi Zeyneb Ha-nım'dır. Balkan Savaşı sırasında ailesiyle birlikte Anadolu'ya göç ederken yolda annesi, babası ve kız kardeşi öldü. İki ağabeyinden Kâzım da yolda kayboldu. Diğer ağabeyi Mustafa ile birlikte önce Manisa'ya, daha sonra İzmir'e gitti. Alaçatı Dârüleytamf na kaydedilen Enver Ziya (1916) Yunanlıların İzmir'e girmesi üzerine (1919] Bursa'ya, orası da işgal edilince İstanbul'a nakledildi. Ortaköy ve Balmumcu dârüleytamlarında okuyarak ilköğrenimini tamamladı (1922). Ardından Edirne Lİsesi'ne parasız yatılı öğrenci olarak kabul edildi. Buradan mezun olduktan (1928) sonra devlet tarafından Fransa'ya gönderildi. Lyon Park Lisesi'nde bir yıl dil eğitimi görerek Paris Üniversitesi'n-de tarih-coğrafya alanında yüksek tahsilini tamamladı (1929-1933). Seignobos'un yanında doktoraya başladıysa da hükümetin çağrısı üzerine Türkiye'ye döndü.
Enver Ziya, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yakınçağ Tarihi Kürsüsü'ne doçent olarak tayin edildi (1933). Daha sonra yeni kurulan Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yakınçağ Tarihi Kürsüsü'ne nakledildi (1 940) ve profesörlüğe yükseltildi. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde iki dönem (1944-1946) dekanlık ve Ankara Üniversitesi'n-de rektörlük (1948-1950) görevlerinde bulundu. İdareciliği sırasında "dil-tarih olayları" diye bilinen tasfiye hareketinde önemli rol oynadı (1948). Cumhuriyet Halk Partisi üyesi olan Karal. Maarif Vekâleti Tâlim ve Terbiye Dairesi üyeliği yaptı ( 1940-1944). Dil ve Tarih-Coğrafya Fa-küîtesi'ne bağlı olarak kurulan Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü müdürlüğünü uzun yıllar yürüttü. İstiklâl Harbi kahramanlarından bazılarının hâtıralarını bu enstitüde topladı. İstanbul Darülfünunu, Türk Donanma Cemiyeti, Târîh-i Osmânî Encümeni başta olmak üzere bazı kurumlara ait arşivleri enstitüye naklettirdi. Ayrıca Erzurum ve Balıkesir kongrelerine ait zabıtları burada topladı. Türk Ortodoks hareketinin en zengin kaynaklarından sayılan Anadolu Ortodoksluk Sadası adlı gazeteyi enstitüye kazandırdı. İstiklâl Harbi'ne ait pek çok belgeyi de burada koruma altına aldı.
196O'ta ordinaryüs profesörlüğe yükseltilen Enver Ziya Karal, aynı yıl devlet başkanlığı kontenjanından kurucu meclis üyeliğine getirilerek anayasa komisyonuna başkanlık etti. 1941 yılından beri üyesi olduğu Türk Tarih Kurumu başkanlığına seçildi ve ölümüne kadar bu görevini sürdürdü. Üniversitedeki görevinden 1976'da emekliye ayrılan Karal 18 Ocak 1982'de öldü.
Yakınçağ Osmanlı tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti tarihi üzerine pek çok konferans veren, makale ve kitabi bulunan Enver Ziya Karal'ın çalışmalarında Atatürkçülük ön planda yer alır. 1942 yılında kaleme aldığı Türkiye Cumhuriyeti Tarihi uzun yıllar lise ve üniversitelerde ders kitabı olarak okutuldu. Kemalizm'in yeni nesillere aktarılmasında öncülük eden kitap daha sonra bu konuda yazılanlara da örnek teşkil etmiştir. Atatürk'ün Nutuk'u-nun yeni baskılarını yaptırıp daha geniş kesimlere yayılmasını sağlayan Karal, Atatürk'ün Söylevve Demeçleri adlı kitabın derlenmesine de öncülük etti. Ayrıca Atatürk'ün Selanik'te doğduğu evi Türkiye Cumhuriyeti'ne kazandırarak buranın müze yapılmasını sağladı. Atatürk ve inkılâpları konusunda verdiği konferansların bir kısmını Atatürk'ten Düşünceler (Ankara 1959), Atatürk ve Devrimler: Konferanslar ve Makaleler, 1935-1978 (Ankara 1980) adi altında yayımladı. Atatürk ve devrimleri hakkında kaleme aldığı diğer önemli kitap ve makaleleri de şunlardır: Atatürk'ün Siyaset Üzerine Düşünceleri (Ankara 1946), Atatürk ve Türk Tarih Tezi (Ankara 1946), Atatürk ve Gençlik (Ankara 1948), İnkılâp ve Laiklik (îsianbul 1954), Türk İnkılâbı ve Kadın (Ankara 1954), "Halifeliğin Kaldırılması", Atatürk'ün Büyük Söylevi'nin 50. Yılı Bildiriler ve Tartışmalar Seminer [212] "Devrim ve Laiklik". Laiklik 1 [213] Atatürk ve Klasik Düşünce Simpozyum: Klasik Çağ Düşüncesi ve Çağdaş Kültür [214] Atatürk.[215]Enver Ziya Karal'ın en önemli eseri Osmanlı Tarihi'dir. Türk Tarih Kurumu'-nun dünya tarihi projesine göre hazırlanan eserin ilkdört cildini İsmail Hakkı Uzunçarşılı. son beş cildini de Enver Ziya kaleme almıştır. Karal'ın yazdığı ciltler aşağıdaki başlıklar altında yayımlanmıştır: V. cilt Osmanlı Tarihi: Nizâm-ı Ce-did ve Tanzimat Devirleri (1789-1856) (Ankara 1947); VI. cilt Osmanlı Tarihi: Islahat Fermanı Devri (1856-1861) (Ankara 1954); VII. cilt Osmanlı Tarihi: Islahat Fermanı Devri (1861-1876) (Ankara 1956) VIII. cilt Osmanlı Tarihi: Birinci Meşrutiyet ve İstibdat Devirleri (1876-1907) (Ankara 1962); IX. cİltOs-manlı Tarihi: İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908-1918) (Ankara 1996). Karal, III. Selim dönemine ait bazı belgeleri de şu başlıklar altında neşret-miştir: Selim IU'ün Hatt-ı Hümayunan (Ankara 1942); "Osmanlı Tarihine Dair Vesikalar: Bonneval'in Osmanlı Bahriyesine Dair Raporu-Nizâm-ı Cedid Hakkında Vesikalar-Osmanlı Devleti'nin Durumuna Dair Rapor [216] Selim 111 Devrinde Osmanlı Bahriyesi Hakkında Vesikalar.[217]
"Ragıp Efendi'nin İslahat Lâyihası [218] Nizâm-ı Cedid'e Dair Lâyihalar [219] "EbubekirRatıb Efendi'nin Nizâm-ı Cedîd Islahatı Hakkında Raporu.[220] Enver Ziya Karal'ın Tanzimat konusunda da bazı araştırmaları bulunmaktadır: "Tanzimat'tan Önce Garplılaşma Hareketleri" [221]Gülhâne Hatt-i Hümâyununda Batının Etkileri [222] Tanzimat Devrinde Rüşvetin Kaldırılması İçin Yapılan Teşebbüsler [223] Mehmet Namık Paşa'nın Hal Tercümesi [224] Zarif Paşa'nın Hatıratı.[225] Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831 (Ankara 1943) adlı eseri ilmî bakımdan güvenilir olmamakla birlikte alanında tek eser olma özelliğini hâlâ korumaktadır.
Karal'ın Osmanlı-Fransız ilişkilerine dair araştırmaları da şunlardır: Fransa, Mısır ve Osmanlı İmparatorluğu (1767-1802) (İstanbul 1938); Halet Eiendi'nin Paris Büyükelçiliği(1800-1802) (İstanbul 1940); "Halet Efendi Avrupa'yı Nasıl Görüyor? [226] Yunan Adalarının Fransızlar Tarafından İşgali ve Osmanlı-Rus Münasebetleri.[227]
Enver Ziya Karal'ın ayrıca bazı kitap ve makaleleri de mevcut olup bunlar arasında şu çalışmalar sayılabilir: Tarih Notları: Makaleler Konferanslar ve İncelemeler (İstanbul 1940); "İngiltere'nin Akdeniz Hakimiyeti Hakkında Vesikaiar [228] Kayserili Mehmet Dayı ile Giritli Mustafa Dayı Nam Yoldaşların Amerika ve Avrupa Seyahatlan [229] Yavuz Sultan Selim'in Oğlu Şehzade Süleyman'a Manisa Sancağını İdare Etmesi İçin Gönderdiği Siyasetname [230] Osmanlı Tarihine Dair Vesikalar [231] İsmet İnönü I. Ölüm Yıldönümü Hatırası.[232] Karal'ın Türk Ansiklopedisi, İslâm Ansiklopedisi ve Brilannica'ûa yayımlanmış çeşitli maddeleri de bulunmaktadır. Tek tercümesi ise Yakın Doğu Ticaret Tarihi adlı eseridir.[233]

Bibliyografya :


Fahrî Çöker, Türk Tarih Kurumu: Kuruluş Amacı ue Çalışmaları, Ankara 1983, s. 485-500; Haldun Taner, "Atatürkçü Bir Cartesien", Ölürse Ten Ölür, Canlar Ötesi Değil, Ankara 1986, s. 272-275; Niyazi Berkes, Unutulan Yıllar (haz. Ruşen Sezer], istanbul 1997, s. 107, 407, 431,460,466,468,484; Mete Çelik. Üniuersi-lede Cadı Kazanı. 1948 DTCF Tasfiyesi ue Per-leu haili Boraiao'ın Müdafaası, İstanbul 1998, s. 17,22, 24-26,28,81, 101, 110, 111, 115, 118, 124, 133, 182-186, 206, 217; Akis, sy. 347, Ankara 1961, s. 7-1 ]; Uluğ İğdemir, "Karal'ın Ardından", TTK Belleten, XU/\/182 (1982}, s. 237-238; Şevket Aziz Kansu, "Karal İçin", a.e., s. 245-246; I. Melikoff, "in Memoriam Enver Ziya Karal", Turaca, XV, Paris 1983, s. 7-12; Kurtuluş Kayalı, "Türk İnkılap Tarihi Öğretiminin Yeniden Şekillenmesi Üzerine", TT, X/ 56(1988), s. 47-56; a.mlf., "Hilmi Ziya Ülken, Di!-Tarih Hocaları ve 1948 Tasfiyesi", a.e., XI/63 (1989). s. 50-56; Seci! Karal Akgün, "Ord. Prof. Enver Ziya Karal'ın Yapıtları ve Yaşam Öyküsü", Ankara üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ue Uygulama Merkezi Dergisi: OTAM, sy. 5, Ankara 1994, s. 535-555.Mahmut H. Şakiroğlu
 

Bu konuyu görüntüleyen kullanıcılar

Geri
Üst Alt